Geçtiğimiz hafta Spinoza’nın hayatı ve felsefesi hakkında bazı bilgiler aktarmıştım. Bu haftaki yazımda Spinoza’nın Tanrı anlayışına değineceğim. Aşağıda yazılanlar Spinoza’nın Tanrı anlayışından edinilen izlenimler sonucu yorum da katılarak hazırlanmıştır.
Dua etmeyi ve boşuna göğsüne yumruk atmayı bırak. Yapmanı istediğim tek şey dünyaya çıkıp hayatın tadını çıkartmandır. Eğlenmeni, şarkı söylemeni ve senin için yaptığım her şeyin tadını çıkartmanı istiyorum. Kendi inşa ettiğin Tapınaklara gitmeyi de bırak. Oraların benim evim olduğunu söylüyorsun. Benim evim dağlarda, ormanlarda, nehirlerde, göllerde ve senin kalbindedir. Sefil hayatın için de beni suçlamayı bırak. Çünkü ben sana hiçbir zaman günahkar olduğunu, yanlışlarını, hatta cinselliğin kötü bir şey olduğunu söylemedim. O yüzden seni inandırdıkları her şey için beni suçlama. Benimle hiçbir ilgisi olmayan ve anlamadığın halde sözde kutsal yazıları okumayı bırak. Gün doğumunda şahane bir manzarada, arkadaşının dostluğunda, küçük bir çocuğun gözlerinde beni okuyamıyorsan, henüz yazının bilinmediği bir devirde, benim adıma yazıldığı iddia edilen hiçbir kitapta beni bulamazsın. Bana güven. Ama önce kendine güven ve her şeyi benden istemeyi bırak. Benden korkmayı da bırak, çünkü ben seni yargılamıyorum, seni eleştirmiyorum, sana sinirlenmiyor, seni asla cezalandırmıyorum, beni sadece sevmen yeterlidir.
Benden özür dilemeyi de bırak, Çünkü affedilecek bir şey yok. Eğer seni ben yarattıysam, seni özgür iradenle donattım. Sana benim verdiğim akıl ve iradeyle yaşıyorsan, seni nasıl suçlayabilirim? Seni sen olduğun için nasıl cezalandırabilirim. Bir yaratıcı bunu nasıl yapabilir. Her türlü emirleri unut, her türlü yasayı unut, bunlar seni manipüle etmek için, seni kontrol etmek için, senin suçluluk hissetmeni isteyenlerin kurgusudur. Bunlara inanma sadece kendi aklını kullan. Kendine saygı göster ve kendine yapılmasını istemediğin hiçbir şeyi bir başkasına yapma. Senden tek istediğim hayatına dikkat etmendir. Çünkü hayat ne bir test, ne bir basamak, ne bir prova, ne de cennete giden bir yoldur. Ben seni tamamen özgür kıldım. Ödül yok, ceza yok, günahlar yok, kimse kayıt yapmıyor, kimse bunları saymıyor. Sadece sevgi var hayatta. Ancak hayatında bir cennet ya da cehennem yaratmak istiyorsan, bunda tamamen özgürsün.
Bu hayattan sonra ne olduğu hakkında sana bilgi veremem ama bir tavsiye verebilirim. Hiçbir şey olmadığını düşünerek yaşa. Düşünsene eğer bundan sonra diye bir şey yoksa, sana verdiğim hayatı sevgiyle, zevkini çıkara çıkara, doya doya yaşamış olacaksın.
Ama eğer sonrası varsa, sana orada soracağım sadece. Eğlendin mi? En çok neyi beğendin? Yaşamın boyunca ne öğrendin ve hangi güzel şeyleri yaptın? Olacaktır. Çünkü sen harikalarla dolu dünyadaki güzellikleri keşfedecek zekayla var edildin, onları korumayı, doğru kullanmayı, geliştirip daha da güzelleştirmeyi becerecek güçtesin. Kendini izleniyormuş gibi hissedersen, neşeni göster. Minnettarlık mı hissediyorsun? Bunu kendine, sağlığına, ilişkilerine, sana ihtiyacı olanlara göz -kulak olarak ifade et. Öğrendiklerini onlara aktar, bildiklerini sevgiyle paylaş.
Durmadan mucize bekleme, mucize sen ve sana verilen hayat ile onu doğru yaşayabileceğin aklındır. Beni de aramayı bırak. Beni sadece kendinde bulabilirsin. Spinoza, en büyük eseri olan Ethica kitabında “var olan nedir?” sorusunu yanıtlamaya çalışır. “Tanrı dışında hiçbir özdek var kabul edilemez ve hiçbir şey Tanrının dışında var olamaz ya da algılanamaz.”
Sipinoza her şeyin, bir bakıma Tanrı “içinde” olduğuna inanır. Ona göre, bir etkiye ilişkin bilgi kendi nedenine ilişkin bilgiye dayanır ve aynını içerir. Bu sav aslında diyalektiğin “Her şey birbirine bağlıdır” ilkesiyle örtüşmektedir. Böyle yazılmış kutsal kitaplar insanlara sunulsaydı, bu gün dünyanın ihtiyacı olan pozitif duygu yüklü bireylerin, soyut bir olgu olan sevgi ile başarabilecekleri şeyler daha mı çok olurdu acaba? İnsan tutkuları yenerek Tanrıya ulaşır…
YAZARLAR
12 Kasım 2021 - 09:00
Spizona'nın tanrı anlayışı
Geçtiğimiz hafta Spinoza’nın hayatı ve felsefesi hakkında bazı bilgiler aktarmıştım
YAZARLAR
12 Kasım 2021 - 09:00
İlginizi Çekebilir