Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Muş İli Malazgirt İlçesi Okçuhan Köyü’nde yer alan Çam Nekropol ve Yerleşim Alanı’nı 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescilleme kararı aldı. Kurul toplantısı 26 Kasım 2025 tarihinde Van’da gerçekleştirildi ve karar 4341 sayılı hükümle resmiyet kazandı.
Toplantıda, Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün 07.10.2025 tarihli kurum görüşü, Muş Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün 14.10.2025 tarihli yazısı, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün 17.10.2025 tarihli görüşü ile 21.11.2025 tarihli uzman raporu detaylı şekilde incelendi ve değerlendirildi.
Tescilin Hukuki Dayanağı: 2863 Sayılı Kanun
Kurul, Çam Nekropol ve Yerleşim Alanı’nın 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 6. maddesinde belirtilen özellikleri taşıdığını belirledi. Bu çerçevede, aynı Kanunun 7. maddesi uyarınca alan 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillendi. Ayrıca Tescil Fişi ve Koordinatlı Kadastral Krokinin uygun olduğu kaydedildi.
Koruma Amaçlı İmar Planı ve 3 Yıllık Süre
Kurul, 2863 sayılı Kanunun 17. maddesi doğrultusunda, ilgili idarelerin üç yıl içinde Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlayıp Kurula iletmesini zorunlu kıldı. Bu plan hazırlanana kadar alanda geçici olarak Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanım Şartları uygulanacak.
Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanım Şartları
Kurul, Çam Nekropol ve Yerleşim Alanı için geçici koruma kurallarını ayrıntılı şekilde belirledi:
1. Bilimsel çalışmalar dışında korunacak
Alan yalnızca bilimsel kazı ve araştırmalar için kullanılabilecek. Her türlü müdahale yasak.
2. Yapılaşma kesinlikle yasak
Kamu veya özel sektör fark etmeksizin alanda yeni yapı inşaatına izin verilmeyecek.
3. Zorunlu altyapı uygulamaları sınırlı
Resmî ve özel kuruluşların zorunlu altyapı çalışmaları, Müze Müdürlüğü ve varsa kazı başkanının görüşü alındıktan sonra Kurulca değerlendirilecek.
4. Yeni tarım alanı açılamaz
Yeni tarım alanlarının açılması yasak; mevcut ağaçlardan ürün alınabilir ve sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyet yapılabilir.
5. Taş, toprak, kum ve maden ocakları yasak
Taş, toprak, kum, kireç, tuğla, mermer, sanayi atığı veya benzeri malzemenin çıkarılması veya dökülmesi yasak.
6. Tevhit ve ifraz işlemleri Kurul iznine tabi
Parsellerde yapılacak tevhit ve ifraz işlemleri yalnızca Kurul izni ile ve taşınmaz kültür varlıklarının dokusuna zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilebilecek.
Her Uygulama İçin Kurul İzni Zorunlu
Geçiş dönemi esasları dışında kalan tüm işlemler, Kurul izni olmadan yapılamayacak. Bu önlem, alanın kültürel ve arkeolojik değerlerinin korunmasını garanti altına alıyor.
Kararın Önemi ve Bölge Kültür Mirasına Katkısı
Çam Nekropol ve Yerleşim Alanı’nın 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescili, Muş ve çevresindeki kültürel mirasın korunması açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Karar sayesinde alan, yalnızca bilimsel araştırmalara açılacak ve mevcut doğal ve arkeolojik dokusu bozulmadan gelecek nesillere aktarılacak.
Bu tescil, bölgedeki arkeolojik sit alanlarının korunmasına yönelik kapsamlı çalışmaların devam ettiğini ve yerel kültürel mirasın güvence altına alındığını gösteriyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: