Siyasi iklimin giderek sertleştiği ABD’de, Donald Trump’ın siyasi kimliği üzerine yapılan tartışmalara bir yenisi daha eklendi. Sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda takipçilerine ve kamuoyuna seslenen Angelo Pappas, Trump’ın "faşizm" kriterlerini eksiksiz bir şekilde karşıladığını öne sürerek sert bir dille uyarıda bulundu.
"Gözlerinizi Açın ve Gerçeği Görün" Pappas, paylaşımında "Varsayımlarda bulunmayı bırakın ve gözlerinizi, Trump’ın faşizmin 14 özelliğinin tamamını taşıdığını görecek kadar uzun süre açık tutun" ifadelerini kullandı. Pappas’ın bu iddiasına dayanak gösterdiği liste, siyaset bilimci Laurence W. Britt tarafından tarihsel faşist rejimlerin incelenmesi sonucu oluşturulan maddelerden oluşuyor.
Tartışılan 14 Madde ve Trump Söylemleri Paylaşılan görselde yer alan ve faşist rejimlerin temel taşları olarak kabul edilen maddeler arasında şunlar öne çıkıyor:
Güçlü Milliyetçilik: Trump’ın "America First" (Önce Amerika) ve "MAGA" söylemleri bu bağlamda değerlendiriliyor.
Düşmanların Birleştirici Bir Unsur Olarak Belirlenmesi: Göçmenlerin veya siyasi rakiplerin "iç düşman" olarak gösterilmesi.
İnsan Haklarına Küçümseme ve Medya Kontrolü: Eleştirel medyayı "halkın düşmanı" ilan etme ve güvenlik gerekçesiyle bireysel özgürlüklerin kısıtlanması.
Lider Kültü ve Yolsuzluk: Pappas’a göre, Trump’ın çevresinde oluşan "yanılmaz lider" imajı ve sadakatin liyakatin önüne geçmesi listenin en kritik maddelerini oluşturuyor.
Demokratik Kurumlara Tehdit mi? Pappas’ın paylaştığı listede özellikle "Hileli Seçimler" ve "Suç ve Cezaya Takıntı" maddeleri dikkat çekiyor.
Bu iddialar, ABD’de Trump destekçileri ve karşıtları arasındaki ideolojik uçurumu daha da derinleştirecek gibi görünüyor. Trump cephesinden ise bu tür "faşizm" yakıştırmalarına karşı genellikle "radikal solun karalama kampanyası" yanıtı veriliyor.
İşte O Maddeler:
Siyaset bilimci Dr. Laurence W. Britt tarafından 2003 yılında kaleme alınan ve faşist rejimlerin (Hitler, Mussolini, Franco, Salazar vb.) ortak özelliklerini analiz eden "Faşizmin 14 Temel Özelliği", modern siyaset tartışmalarında hala en çok referans verilen listelerden biridir.
Faşizmin 14 Karakteristiği
1. Güçlü ve Sürekli Milliyetçilik: Faşist rejimler, halkta coşkulu bir aidiyet hissi uyandırmak için vatansever sloganları, sembolleri, marşları ve bayrakları sürekli ve baskın bir şekilde kullanır.
2. İnsan Haklarının Küçümsenmesi: Ulusal güvenlik veya devletin bekası gibi nedenlerle temel insan hakları (yaşam, ifade, adil yargılanma) göz ardı edilir. Halk, "gereklilik" uğruna haklarından vazgeçmeye ikna edilir.
3. Düşmanların/Günah Keçilerinin Birleştirici Bir Unsur Olarak Belirlenmesi: Toplumdaki korku ve hayal kırıklığını hükümetten uzaklaştırmak için azınlıklar, göçmenler veya muhalifler "ortak düşman" veya "günah keçisi" ilan edilir.
4. Ordunun Üstünlüğü: Orduya aşırı kaynak ayrılır, şiddet yüceltilir ve askerlik mesleği ulusal onurun zirvesi olarak gösterilir. Paramiliter gruplar sivil hayatın içine sızabilir.
5. Kontrol Altındaki Kitle İletişim Araçları: Medya doğrudan devlet kontrolündedir veya dolaylı yollarla (sansür, lisans iptalleri, sahiplik yapısı) hükümetin sözcüsü haline getirilir. Aykırı sesler susturulur.
6. Ulusal Güvenlik Takıntısı: Sürekli bir tehdit altında olunduğu hissi yaratılır. Bu durum, sivil özgürlüklerin kısıtlanmasını ve merkezi gücün artırılmasını meşrulaştırmak için kullanılır.
7. Din ve Devlet İşlerinin İç İçe Geçmesi: Dini söylemler ve semboller, iktidarı meşrulaştırmak ve toplum üzerinde sosyal baskı kurmak için siyasetin merkezine yerleştirilir.
8. Kurumsal Gücün (Şirketlerin) Korunması: Faşist rejimlerde devlet ve büyük sermaye (korporatizm) iç içedir. Devlet, güçlü şirketlerin çıkarlarını korurken bu kurumları kendi politikalarına entegre eder.
9. İşçi Gücünün Baskılanması: Grevler yasaklanır, sendikalar işlevsiz hale getirilir veya doğrudan devlet kontrolüne alınır. İşçi hakları, devletin ekonomik üretim hedefleri uğruna feda edilir.
10. Entelektüellere ve Sanata Küçümseme: Bağımsız düşünce, felsefe ve sanat rejim için tehdit kabul edilir. Üniversiteler baskı altına alınır, kitaplar sansürlenir ve akademik özgürlük kısıtlanır.
11. Suç ve Cezaya Takıntı: Aşırı bir "asayiş" vurgusu yapılır. Polis güçlerine sınırsız yetki verilirken, en küçük suçlara bile orantısız ve sert cezalar verilerek bir korku iklimi yaratılır.
12. Yaygın Kayırmacılık ve Yolsuzluk: Liyakat yerine lidere sadakat esas alınır. Devlet kaynakları, liderin yakın çevresine ve yandaşlarına aktarılır; yolsuzluk sistemin bir parçası haline gelir.
13. Hileli Seçimler: Kağıt üzerinde demokratik seçimler yapılsa da; medya manipülasyonu, seçmen baskısı, seçim kanunlarındaki değişiklikler veya doğrudan oy çalma ile sonuçlar önceden belirlenir.
14. Lidere Tabi Olma (Kült Liderlik): Devletin başındaki kişi "halkın tek temsilcisi", "yanılmaz" ve "kurtarıcı" olarak sunulur. Kişi kültü oluşturularak lidere kayıtsız şartsız itaat beklenir.
Bu maddeler, bir rejimin tam anlamıyla faşist olarak nitelendirilmesi için genellikle bir bütün olarak değerlendirilir.
Yorumlar
Kalan Karakter: