Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin vizyon projelerinden biri olan Astrofizik Araştırma Merkezi (ÇAAM) ve Ulupınar Gözlemevi, 2001 yılında kurulmuş ve 19 Mayıs 2002’de resmi olarak hizmete açılmıştır.
Çanakkale merkeze yaklaşık 10 km mesafedeki “Radar Tepesi” güney yamacında, Ulupınar Köyü yakınlarında, deniz seviyesinden 410 m yükseklikte konumlanan merkez; astronomi ve astrofizik alanında kapsamlı araştırma, eğitim ve toplum bilgilendirme çalışmaları yürütüyor.
Merkezde plazma fiziği, kozmoloji, genel relativite, matematiksel fizik, etkileşen çift yıldızlar, güneş fiziği, X-ışın çift yıldızları ve gama ışın patlamaları gibi önemli uzmanlık alanlarında projeler geliştirilmekte, ulusal ve uluslararası ortak araştırmalar gerçekleştiriyor.
Ulupınar Gözlemevi, bilimsel faaliyetler için 4 ana teleskop ve bir meteoroloji istasyonuyla donatılmıştır:
1. ) 122 cm Cassegrain-Nasmyth teleskop – Ana bilimsel gözlemler için yüksek çözünürlüklü sistem.
2. ) 60 cm Cassegrain teleskop – İstanbul Üniversitesi iş birliğiyle kurulmuş güçlü optik sistem.
3. ) 40 cm ve 30 cm Schmidt-Cassegrain teleskoplar – Değişen yıldızlar ve gama ışın patlamaları gibi dinamik olay gözlemleri.
Bunlara ek olarak amatör kullanıma açık 20 cm ve daha küçük Newtonian teleskoplar, Coronado SolarMax40 güneş teleskobu ve bilgisayar kontrollü SBIG CCD sistemleri ile hem bilimsel araştırmalara katkı sağlanmakta hem de öğrenci ve toplum etkinlikleri desteklenmektedir.
Merkezin binasında ayrıca kütüphane, atölye, eğitim sınıfı ve konferans salonu gibi altyapılar bulunmakta; özellikle ilköğretim öğrencileri için astronomi bilincini artırmaya yönelik popüler bilim etkinlikleri düzenlenmektedir.
ÇAAM ve Ulupınar Gözlemevi, uzun yıllardır süregelen çalışmalarıyla Türkiye’nin en aktif ve en büyük bilimsel gözlemevilerinden biri olarak anılmakta, literatüre giren çok sayıda yıldız keşfine imza atmıştır.
Şu anda Türkiyenin en büyük 3 gözlemevinden biridir. Rahmetli Prof. Dr. Osman Demircan'ın çabalarıyla kurulmuş ve büyütülmüştür. 2023 yılında Radar Tepesini de saran yangında yer yer dış cephesi zarar görmüş olsa da büyük yangından kıl payı kurtulmuş olması sevindirici.
Ulupınar Gözlemevi’nin hem geçmiş bilimsel katkıları hem de yangın sonrası aldığı tedbirlerle geçirdiği süreç, bu tesisin Çanakkale ve Türkiye astrofizik altyapısındaki önemini ve sürdürülebilirlik gerekliliğini bir kez daha vurguluyor. Çok önemli bir kurumun fiziki binalarının önümüzdeki günlerde tadilata gireceği belirtiliyor.
Türkiye'nin En Büyük Gözlemevi Nerede ?
1. ) Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG): 4 metre (400 cm) çapı ile Erzurum'da bulunur (Atatürk Üniversitesi bünyesinde, faaliyete geçme aşamasında).
2. ) TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG): 1.5 metre (150 cm) çaplı RTT150 teleskobu ile Antalya'da bulunur.
3. ) ÇOMÜ Ulupınar Gözlemevi: 1.22 metre (122 cm) çaplı T122 teleskobu ile Çanakkale'de bulunur.
Yorumlar
Kalan Karakter: