Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki kadim yerleşimlerin ve arkeolojik buluntuların korunması amacıyla bir dizi önemli karara imza attı. Adana ve Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları'nın 2025 yılı Eylül ayında aldığı kararlar, Mersin, Adana ve Diyarbakır illerinde yeni arkeolojik sit alanlarının tescilini ve mevcut sit alanlarının sınırlarının revizyonunu içeriyor. Özellikle yer altında veya kent dokusu içinde kalmış kültürel varlıkların tespit edilerek koruma altına alınması, geleceğe aktarılması açısından büyük önem taşıyor.
Kurul kararları doğrultusunda, tapu kayıtlarına şerh düşülen bu alanlarda, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun belirlediği "Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanma Koşulları" uygulanacak. Bu kararlar, ilgili il ve ilçe müdürlüklerinin, müze uzmanlarının saha tespit raporlarına ve detaylı kurum görüşlerine dayanarak alınmıştır.
Mersin: Silifke ve Erdemli'de Önemli Sit Alanı Revizyonu ve Tescili
Mersin ili, antik kentleri ve zengin tarihi dokusuyla dikkat çeken bölgelerden biri olarak, yeni tescil ve revizyonlarla koruma kapsamını genişletiyor.
Susanoğlu Dellek Yolu Sit Alanı Revizyonu
Mersin'in Silifke ilçesine bağlı Susanoğlu Mahallesi'nde bulunan Susanoğlu Dellek Yolu 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı'nın sınırları revize edilerek yeniden tescil edildi. Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 23 Eylül 2025 tarihli kararıyla, daha önce 1014 ve 1830-1834 arası parselleri kapsayan alanın sınırlarını genişletti. Yapılan yeni tespitler neticesinde 964, 1042 ve 1835 numaralı parsellerde de korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı niteliği taşıyan kalıntılar belirlendi.
Susanoğlu Dellek Yolu
Revizyon haritasında, bu alanda çeşitli mimari yapılar, mimari yapı kalıntıları, lentolar, işlikler, sarnıçlar, hazne, sarnıçlar, tonozlu yapılar, kaya mesleği hazne, ve hatta Khamosoriom mezarlar gibi zengin bir arkeolojik çeşitlilik olduğu görülmektedir. Bu detaylı arkeolojik bulgular ışığında, sit alanı sınırları güncel kültür varlığı envanterine uygun hale getirilerek, söz konusu arkeolojik varlıkların 2863 sayılı Yasa kapsamında korunması sağlandı.
Erdemli Veyselli'ye Birinci Derece Arkeolojik Sit Tescili
Yine Mersin'in Erdemli ilçesi, Veyselli Mahallesi'nde bulunan ve maliye hazinesine ait 102 ada 87 parseldeki arkeolojik alan, yerinde yapılan incelemeler sonucunda tescillendi. Bu alanda tespit edilen işlikler ve sarnıçlar nedeniyle, 22 Eylül 2025 tarihli Kurul kararıyla, bölge Veyselli 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak ilan edildi. Koruma Bölge Kurulu uzmanlarının hazırladığı raporda, bu yapıların da 2863 sayılı Yasanın 6. maddesi kapsamında korunması gerektiği belirtildi. Bu tescil, Erdemli'nin tarihi yerleşim izlerini taşıyan bölgelerinin güvence altına alınması anlamına geliyor.
Adana: Ceyhan ve Sarıçam'da Antik İzler Koruma Altına Alındı
Adana ili sınırları içerisinde, Ceyhan ve Sarıçam ilçelerinde gerçekleştirilen tescil işlemleri, bölgenin geçmişine ışık tutan yeni arkeolojik sit alanlarının ortaya çıkmasını sağladı.
Ceyhan Erenler Ziyaret Tepesi Sit Alanı
Adana'nın Ceyhan ilçesi, Erenler Mahallesi'nde, maliye hazinesine ait 103 ada 447 parselde yer alan bir alan, yapılan tespitler sonucu sit alanı olarak tescillendi. Bu parselde mezarlar ve seramikli alan gibi önemli kültür varlıkları bulunması nedeniyle, 24 Eylül 2025 tarihli Kurul kararıyla bölge Erenler Ziyaret Tepesi 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak ilan edildi. Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü uzman raporu, alanın Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca tescil edilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bu yeni sit alanı, Ceyhan ovasının tarihi ve kültürel katmanlarının anlaşılmasına katkıda bulunacaktır.
Erenler Ziyaret Tepesi
Sarıçam Ünlüce Höyüğü'nde Derece Revizyonu
Adana'nın Sarıçam ilçesi, Şevketiye (Ünlüce) Mahallesi'nde yer alan alanda ise mevcut sit alanının revize edilmesi kararlaştırıldı. Özel mülkiyete ve hazineye ait çeşitli parsellerde (18013 ada'da 219'dan 238'e kadar birçok parsel) ve tapulama harici alanda pişmiş toprak seramik, yapı kiremitleri ve mimari blok taşlar tespit edildi. Bu varlıkların 2863 sayılı Kanun kapsamında kültür varlığı niteliği taşıdığı onaylandıktan sonra, alan Ünlüce Höyüğü 1. ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak revize edilerek tescil edildi. Bu karar, höyüğün çekirdek alanının (1. derece) ve çevresindeki koruma alanının (3. derece) belirlenmesini sağlayarak bölgedeki inşaat ve düzenleme faaliyetlerini koruma esaslarına bağlamıştır.
Diyarbakır: Tarihi Suriçi'nde Konut Tescili Güncellendi
Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, tarihi Suriçi bölgesindeki bir yapının tescil durumuyla ilgili önemli bir karara imza attı.
Diyarbakır Sur İçi
Ziya Gökalp Mahallesi'nde II. Grup Yapı Tescili
Diyarbakır'ın Sur ilçesi, Ziya Gökalp Mahallesi sınırları dahilinde, Kentsel Sit Alanı içerisinde bulunan, özel mülkiyete ait 419 ada 15 no.lu parseldeki konut yapısı, tescil talebi üzerine Kurul tarafından değerlendirildi. Yapılan incelemelerde, yapının özgünlüğünün büyük ölçüde bozulduğu anlaşılmasına rağmen, daha önce tescillenen bitişiğindeki konut yapısının mütemmim cüzü (bütünleyici parçası) olduğu tespit edildi.
Bu nedenle, 24 Eylül 2025 tarihli Kurul kararı ile yapı, 2863 sayılı Kanun uyarınca "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" olarak tescil edildi ve II. (İkinci) Grup Yapı olarak belirlendi. Karar ayrıca, tescil edilen yapının rölöve ve yapının özgün halini yansıtacak bütüncül restitüsyon projeleri ile restorasyon projelerinin hazırlanarak Kurul'a sunulmasını şart koştu. Bu tescil, tarihi kent dokusunun korunması ve bütünlüğünün sağlanması ilkesini pekiştiriyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: