Yorgunluğu doğru beslenme ile yenin

Mevsim geçişlerine yaşanılan yorgunluk toplumun büyük çoğunluğunun gündeminde. Güne yorgun başlayan ve akşama kadar enerjisinin bittiğini söyleyen, kendini sürekli yorgun hisseden bir çok insanla karşı karşıyayız.
Yeterince su içmemek, doğru yapılmayan egzersizler, fazla şekerli besin tüketmek yorgunluğa neden olabileceği gibi kanın biyokimyasındaki bozulmalar da bir neden olabilir.
Kandaki demir düzeyi , kan sayımında hemoglobin, hematokrit değerleri, demirin karaciğerde depo durumunu gösteren ferritinin, B12, folik asit gibi değerlerin öncelikli olarak tahlil edilmesi gerekir.
Söz konusu demir eksikliği varsa öncelikle beslenme kaynaklı mı yoksa mide ya da bağırsaklarda oluşan mekanik bir soruna mı bağlı olduğunun tespiti önemlidir. Demir, kanda oksijenin taşınması için gerekli bir mineraldir. Eksikliğinde beyin gücü kaybı, yorgunluk, tende solukluk ve saçlarda dökülme yaşanan sağlık sorunlarından en belirgin olanlarıdır. Beslenmedeki hayvansal demir kaynakları önemlidir. Demir minerali hem hayvansal hem de bitkisel yiyeceklerde bulunur. Hayvansal yiyeceklerdeki demirin vücutta emilimi hiçbir şeyden etkilenmez. Bu nedenle nadir yenen yumurta, kırmızı et, hindi eti, tavuk eti ve balıktan birini her gün mutlaka bir ana öğünde tüketilmesi uygundur.
Bitkisel demir içeren yiyecekleri, C vitamini içeren besinlerle tüketmek gerekir. Fitatlar ve okzalatlar tahıllarda ve bazı sebzelerde bulunan demirin emilimini azaltır. Bu olumsuz etkisini azaltmak için bitkisel demir içeren yiyecekleri domates, kırmızı biber, mandalina, limon gibi besinlerle birlikte tüketmek gerekir.
Doğru miktardaki çay içimi demir depolarının yok olmasını önler. Çayın içerdiği bazı fitat ve taninler demirin emilimini azaltır. Bu durumdan kaçınmak için ise öğünle değil öğün sonrasında ve açık olarak tüketilmesini gerekir. Ayrıca çayın içine sıkılan iki-üç damla limon suyu da demir emiliminin artmasına katkı sağlar.
Antep fıstığı demir depolarının dolmasına yardımcıdır. Antep fıstığı yüksek bakır içeriyor. Bakır vücuttaki besin kaynaklı demirin emilimini arttırmaya yardımcı oluyor. Bu durum anemi ile savaşmaya yardımcı olur. Demirden zengin öğünlerde folik asitten de zengin besinler yemek önemlidir. Kansızlığın önlenmesi için kandaki folik asit yeterli görünse de demir içerikli öğünlerde folik asitten zengin beslenmek çok önemlidir. Tam buğday ekmeği, semizotu, roka, lahana, ceviz, yeşil mercimek gibi folik asit içeren besinleri demirden zengin yiyeceklerle beraber yemek hayati önem taşır. Örneğin pekmezin yanında ceviz, etin yanında tam buğday ekmeği, balığın yanında lahana gibi sebzeler, tavuğun yanında yeşil mercimek gibi kuru baklagiller tüketilmesi sağlanabilir.