Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Amasya’nın Göynücek ilçesi Gediksaray köyü sınırlarında yer alan ve kaçak kazı yapılan bir alan hakkında önemli bir karar aldı.
26 Eylül 2025 tarihinde yapılan toplantıda alınan kararla, 144 ada, 76 ve 78 parsellerde tespit edilen nekropol alanı, “1. derece arkeolojik sit alanı” olarak tescil edildi.
Kaçak Kazı Sonrası Bilimsel İnceleme Başlatıldı
Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün 12 Haziran 2025 tarihli yazısı üzerine gündeme gelen olay, özel mülkiyete ait iki parselde yapılan izinsiz kazı faaliyetleriyle ortaya çıktı.
Söz konusu alanlarda yapılan incelemelerde antik dönemlere ait nekropol kalıntılarına rastlandı. Bu bulgular doğrultusunda, Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu uzmanları tarafından hazırlanan 18 Temmuz 2025 tarihli rapor, bölgenin arkeolojik açıdan korunması gerektiğini ortaya koydu.
Birçok Kurum Görüşü Alındı
Kurul kararında, tescil işlemi öncesinde ilgili kurumların görüşlerinin de alındığı belirtildi.
Bu kapsamda;
Tarım ve Orman Bakanlığı 11. Bölge Müdürlüğü,
Amasya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü,
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,
Karayolları 7. Bölge Müdürlüğü
ve Amasya Orman Bölge Müdürlüğü tarafından görüş yazıları gönderildi.
Tüm bu yazılar, Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 26 Eylül 2025 tarihli toplantısında değerlendirildi.
Nekropol Alanı Artık 1. Derece Sit Statüsünde
Yapılan incelemeler sonucunda, Gediksaray köyü sınırlarında tespit edilen nekropol alanının, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 6. maddesi kapsamında “1. derece arkeolojik sit alanı” olarak tesciline karar verildi.
Sit sınırlarının, 1/2000 ölçekli harita üzerinde belirlenen koordinatlar doğrultusunda kabul edilmesi kararlaştırıldı.
Ayrıca, tescil fişinin hazırlanarak uygun bulunduğu ve koruma kayıtlarına işlendiği bildirildi.
Kaçak Kazı Olayında Yeni Soruşturma Açılmayacak
Kurul kararında, kaçak kazı olayına ilişkin olarak daha önce Amasya Cumhuriyet Başsavcılığı Hazırlık Bürosu’nun 26 Mayıs 2025 tarihli dosyasıyla soruşturma başlatıldığı ifade edildi.
Bu nedenle yeni bir soruşturma açılmasına gerek olmadığı, ancak mevcut dosya sonucunun Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne bildirilmesi gerektiği belirtildi.
Bunun yanı sıra, kazı yapılan bölgede oluşan doğal kaya yarıkları ve tahribat alanları için ilgili birimlerce güvenlik önlemleri alınması istendi.
Geçiş Dönemi Koruma Esasları Belirlendi
Kurul, bölge için koruma amaçlı imar planı hazırlanıp onaylanana kadar, 05 Kasım 1999 tarihli ve 658 sayılı ilke kararı doğrultusunda geçici koruma hükümlerinin geçerli olacağını açıkladı.
Belirlenen geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları şu şekilde sıralandı:
Alan tamamen korunacak olup hiçbir yapılaşmaya izin verilmeyecek.
Bilimsel kazılar dışında her türlü kazı yasak olacak.
Sadece sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetler yapılabilecek, seracılık ise kurul onayıyla sürdürülebilecek.
Taş, toprak, kum gibi malzemelerin alınması veya dökülmesi kesinlikle yasak.
Alan içerisinde yapılacak düzenlemeler (gezi yolu, bekçi kulübesi, bilet gişesi vb.) için kurul izni zorunlu.
Alan üzerindeki taşınmazlar üzerinde tevhit ve ifraz işlemleri yalnızca kurul onayıyla yapılabilecek.
Koruma Amaçlı İmar Planı en geç üç yıl içinde hazırlanarak kurul onayına sunulacak. Zorunlu hallerde bu süre kurul kararıyla uzatılabilecek.
Amasya’da Kültürel Miras İçin Yeni Adım
Alınan karar, Amasya’nın Göynücek ilçesinde arkeolojik değerlerin korunmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bölgenin tescillenmesiyle birlikte, ilerleyen dönemde bilimsel kazıların yapılması, kültürel mirasın belgelenmesi ve kaçak kazı faaliyetlerinin önlenmesi hedefleniyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, alınan kararların yerel yönetimlerce uygulanması ve koruma süreçlerinin titizlikle izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Gediksaray Nekropolü Artık Koruma Altında
Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 26 Eylül 2025 tarihli kararıyla, Gediksaray köyünde tespit edilen nekropol alanı artık 1. derece arkeolojik sit alanı statüsünde.
Böylece, bölgede her türlü yapılaşma, kazı veya tarımsal genişleme faaliyetleri yasaklandı.
Amasya’nın kültürel mirası arasında yerini alan bu yeni sit alanı, bilimsel çalışmalarla geçmişin izlerini koruyacak.
Yorumlar
Kalan Karakter: