CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek 11 maddede 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’i anlattı. Erkek, "Eskiye dönmekten bahsetmiyoruz. Yepyeni bir sistem öneriyoruz Yeni hükümet sistemini iki temel amaçla ortaya koyuyoruz" diyen Erkek, konuyu 11 maddede özetledi.
CHP Hukuk ve Seçim işlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili... CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu başta olmak üzere muhalefetin eleştirdiği 'Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi' konusunda çarpıcı bir çalışma yaptı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, muhalefetin ısrarla vurguladığı 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemin nasıl olması gerektiği konusunda yol haritası çizdi. CHP'li Erkek, "Türkiye 2017 yılında bir referandum atlattı. Yaklaşık 150 yıllık parlamenter sistem geleneği hiçe sayıldı. Aslında bir monokrasiye, tek adam sistemine geçildi" dedi. Erkek konuşmasının devamında: "Doğrudan ya da dolaylı olarak, yargı ve yasama yürütmenin başındaki partili cumhurbaşkanına bağlandı. Hiçbir demokratik rejimde bir kişiye bu denli yetki verilmez. Verildiği takdirde de demokrasi olmaz. İşte biz uzun süredir bir kavramı sıklıkla dillendiriyoruz: Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem. Nedir bu?" Elbette röportaja sığdırılamayacak ölçüde kapsamlı bir çalışma ister bu sistemi anlatmak. CHP'nin hukukçusu Erkek, "Konunun uzmanlarıyla sıklıkla fikir alışverişinde bulunuyoruz. Ama genel olarak 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'in temel araçları neler olacak, şunları söyleyebiliriz "dedi.
1- Partisiz Cumhurbaşkanı: 83 milyonu temsil eden tarafsız, partiler üstü bir Cumhurbaşkanımız olacak. Yeni Anayasamızda seçilen Cumhurbaşkanı'nın varsa siyasi partisiyle bağı sonlanacak. Cumhurbaşkanı devletin sigortası, siyasal krizlerin çözümü noktasında önemli bir aktör olacak. Cumhurbaşkanı tek bir partinin değil, tarafsız ve partiler üstü niteliğiyle milletin Cumhurbaşkanı olacak. 2-Hükümet Kurmak: Güçlendirilmiş parlamenter sistemde hükümetin kurulmasını kolaylaştıracak, düşürülmesini zorlaştıracağız. 3- Almanya, İspanya ve Belçika Modeli: Yapıcı/kurucu güvensizlik oyunu getireceğiz. Almanya, İspanya ve Belçika'da uygulandığı gibi yeni sistemimizde Meclis yeni Başbakan üzerinde uzlaşmadan mevcut Başbakanı düşüremeyecek. Çünkü "bozmak için öncelikle yapmak gerekir." Görevdeki hükümetin yerini alacak Başbakan ancak üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilirse mevcut hükümet düşecek ve yenisi kurulacak. Böylelikle eskiden olduğu gibi, siyasi krizlere, hükümet krizlerine yer olmayacak. Açık, esnek, kutuplaşmaya yol açmayan bir hükümet sistemi öngörüyoruz. 4- Kuvvetli Bakanlar: Bugün yaşadığımız tek adam sisteminde bakanlar seçilmemiş, atanmış kişilerdir. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde seçilmiş, hükümet programına inanan, siyasi sorumluluğu paylaşan, konumu kuvvetli bakanlar olacaktır. Hükümet, milletin vergilerinin her kuruşunun hesabını verecek ve parlamentoya karşı sorumlu olacaktır... 5- Hesap Komisyonu: Siyasi güç merkezi Türkiye Büyük Millet Meclisi olacak, bilgi edinme ve siyasi denetim yolları güçlenecek. Meclis'te muhalefetten bir milletvekilinin başkanlığını yürüteceği kesin hesap komisyonu kurulacak. Hesap verilebilirlik, şeffaflık temel ilkemiz olacak. Vergi veren her yurttaşımıza, milletimize hesap veren her türlü işlem ve eylemi şeffaf olan bir sistemimiz olacak. 6- Sayıştay Vurgusu: Sayıştay'ın tüm raporları, bir kelimesi dahi çıkarılmadan Meclis'e gelecek. Bugün Meclis adına denetim yapan Sayıştay'ın çalışmaları engelleniyor ve raporları Meclis'e getirilmiyor. 7- HSK Yeniden Yapılanacak: Hakimler ve Savcılar Kurulu ve Anayasa Mahkemesi yeniden yapılandırılacak. Yargı, yürütmenin tahakkümünden tamamen kurtarılacak. HSK eliyle doğrudan ve dolaylı olarak yargının ele geçirildiği bu adaletsiz düzene son verilecek. Bu kurulun çoğunluğu birinci derece hakim ve savcılar ile yüksek yargıçlar tarafından seçilecek. Barolar da bu kurula üye verebilecek. Adalet Bakanı ve Müsteşarı güçlendirilmiş parlamenter sistemde bu kurulda olmayacak. Ve HSK'nın kararları yargı denetimine açılacak. 8- Barolar Bölünmeyecek: Yargının kurucu unsuru olan savunma makamın', iddia makamıyla eşit hale getirerek yok olan adil yargılanma hakkını güvence altına alacağız. Bağımsız savunma, güçlü avukat, ancak bağımsız ve güçlü baroyla mümkündür. Biz yeni avukatlık yasasını, barolarla birlikte yapacağız ve baroların bölünmesine asla izin vermeyeceğiz. 9- Anayasa Mahkemesi'nin Önemi: Anayasal organlar arasındaki yetki gasplarına güçlendirilmiş parlamenter sistemde izin verilmeyecek. Anayasa Mahkemesi organ uyuşmazlıklarında yetkili olacak, Anayasal organlar arasındaki ihtilafları çözecek ve siyasi krizler ortadan kaldırılacak. 10- YSK Yeninden Yapılanacak: Yüksek Seçim Kurulu yeniden yapılandırılacak. YSK'nın idari ve yargısal işlemleri/görevleri ayrılacak. YSK'nın verdiği kararların kesin olduğuna ilişkin Anayasal hüküm kaldırılarak, seçme ve seçilme hakkını ilgilendirilen tüm kararlarına karşı Anayasa Mahkemesine başvuru hakkı tanınacak. YSK, yeniden demokratik seçimlerin güvencesi haline gelecek. 11- Sağlıklı Eko Sistem: Sağlıklı işleyen bir ekosisteme sahip dünyaya doğma hakkı, henüz doğmamış olan nesillerin hakkıdır. "Sürdürülebilir yaşam" anlayışı ışığında yeni kuşak bir hak kategorisini de Anayasal güvence altına alacağız. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya teslim etmek için üzerimize düşen sorumluluğun bilincindeyiz. Ekosistem hakkı gelecek nesillerin hakkıdır. Canlı ve cansız varlıklar olarak bir ekosistemin parçasıyız.
1- Partisiz Cumhurbaşkanı: 83 milyonu temsil eden tarafsız, partiler üstü bir Cumhurbaşkanımız olacak. Yeni Anayasamızda seçilen Cumhurbaşkanı'nın varsa siyasi partisiyle bağı sonlanacak. Cumhurbaşkanı devletin sigortası, siyasal krizlerin çözümü noktasında önemli bir aktör olacak. Cumhurbaşkanı tek bir partinin değil, tarafsız ve partiler üstü niteliğiyle milletin Cumhurbaşkanı olacak. 2-Hükümet Kurmak: Güçlendirilmiş parlamenter sistemde hükümetin kurulmasını kolaylaştıracak, düşürülmesini zorlaştıracağız. 3- Almanya, İspanya ve Belçika Modeli: Yapıcı/kurucu güvensizlik oyunu getireceğiz. Almanya, İspanya ve Belçika'da uygulandığı gibi yeni sistemimizde Meclis yeni Başbakan üzerinde uzlaşmadan mevcut Başbakanı düşüremeyecek. Çünkü "bozmak için öncelikle yapmak gerekir." Görevdeki hükümetin yerini alacak Başbakan ancak üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilirse mevcut hükümet düşecek ve yenisi kurulacak. Böylelikle eskiden olduğu gibi, siyasi krizlere, hükümet krizlerine yer olmayacak. Açık, esnek, kutuplaşmaya yol açmayan bir hükümet sistemi öngörüyoruz. 4- Kuvvetli Bakanlar: Bugün yaşadığımız tek adam sisteminde bakanlar seçilmemiş, atanmış kişilerdir. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde seçilmiş, hükümet programına inanan, siyasi sorumluluğu paylaşan, konumu kuvvetli bakanlar olacaktır. Hükümet, milletin vergilerinin her kuruşunun hesabını verecek ve parlamentoya karşı sorumlu olacaktır... 5- Hesap Komisyonu: Siyasi güç merkezi Türkiye Büyük Millet Meclisi olacak, bilgi edinme ve siyasi denetim yolları güçlenecek. Meclis'te muhalefetten bir milletvekilinin başkanlığını yürüteceği kesin hesap komisyonu kurulacak. Hesap verilebilirlik, şeffaflık temel ilkemiz olacak. Vergi veren her yurttaşımıza, milletimize hesap veren her türlü işlem ve eylemi şeffaf olan bir sistemimiz olacak. 6- Sayıştay Vurgusu: Sayıştay'ın tüm raporları, bir kelimesi dahi çıkarılmadan Meclis'e gelecek. Bugün Meclis adına denetim yapan Sayıştay'ın çalışmaları engelleniyor ve raporları Meclis'e getirilmiyor. 7- HSK Yeniden Yapılanacak: Hakimler ve Savcılar Kurulu ve Anayasa Mahkemesi yeniden yapılandırılacak. Yargı, yürütmenin tahakkümünden tamamen kurtarılacak. HSK eliyle doğrudan ve dolaylı olarak yargının ele geçirildiği bu adaletsiz düzene son verilecek. Bu kurulun çoğunluğu birinci derece hakim ve savcılar ile yüksek yargıçlar tarafından seçilecek. Barolar da bu kurula üye verebilecek. Adalet Bakanı ve Müsteşarı güçlendirilmiş parlamenter sistemde bu kurulda olmayacak. Ve HSK'nın kararları yargı denetimine açılacak. 8- Barolar Bölünmeyecek: Yargının kurucu unsuru olan savunma makamın', iddia makamıyla eşit hale getirerek yok olan adil yargılanma hakkını güvence altına alacağız. Bağımsız savunma, güçlü avukat, ancak bağımsız ve güçlü baroyla mümkündür. Biz yeni avukatlık yasasını, barolarla birlikte yapacağız ve baroların bölünmesine asla izin vermeyeceğiz. 9- Anayasa Mahkemesi'nin Önemi: Anayasal organlar arasındaki yetki gasplarına güçlendirilmiş parlamenter sistemde izin verilmeyecek. Anayasa Mahkemesi organ uyuşmazlıklarında yetkili olacak, Anayasal organlar arasındaki ihtilafları çözecek ve siyasi krizler ortadan kaldırılacak. 10- YSK Yeninden Yapılanacak: Yüksek Seçim Kurulu yeniden yapılandırılacak. YSK'nın idari ve yargısal işlemleri/görevleri ayrılacak. YSK'nın verdiği kararların kesin olduğuna ilişkin Anayasal hüküm kaldırılarak, seçme ve seçilme hakkını ilgilendirilen tüm kararlarına karşı Anayasa Mahkemesine başvuru hakkı tanınacak. YSK, yeniden demokratik seçimlerin güvencesi haline gelecek. 11- Sağlıklı Eko Sistem: Sağlıklı işleyen bir ekosisteme sahip dünyaya doğma hakkı, henüz doğmamış olan nesillerin hakkıdır. "Sürdürülebilir yaşam" anlayışı ışığında yeni kuşak bir hak kategorisini de Anayasal güvence altına alacağız. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya teslim etmek için üzerimize düşen sorumluluğun bilincindeyiz. Ekosistem hakkı gelecek nesillerin hakkıdır. Canlı ve cansız varlıklar olarak bir ekosistemin parçasıyız.
