Marmara’da sessiz tehlike; gözler güneydeki faylara çevrildi
1999 Gölcük Depremi'nden 25 yıl geçti ama uzmanların uyarıları bitmiyor. Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'un youtube kanalındaki son açıklamalarına göre, Marmara’da beklenen büyük depremin asıl adresi, sanıldığı gibi İstanbul açıkları değil.
Üşümezsoy’a göre, asıl tehlike İstanbul’un güneyinde, Gemlik Körfezi ve Armutlu Yarımadası çevresindeki Bozburun ve Sarıköy faylarında birikmiş durumda. Özellikle Sarıköy Fayı, Çanakkale’nin Yenice ve Gönen ilçelerine çok yakın. Bu da Çanakkale dahil Güney Marmara’yı doğrudan ilgilendiren ciddi bir risk anlamına geliyor.
Bozburun fayı: Kırılmayı bekleyen sessiz katil
Gemlik Körfezi’nden geçen Bozburun Fayı, 1999 depreminden sonra stres yüklenmiş ama henüz kırılmamış faylardan biri. Jeoloji uzmanları, bu fay hattında 6.5 büyüklüğüne kadar deprem üretme potansiyelinin olduğunu belirtiyor.
Yapılan stres analizlerine göre, Karadere’den Esenköy-Bozburun’a uzanan kuşakta meydana gelen kırılmalar, Bozburun Fayı'na doğru enerji transfer etti. Bu da önümüzdeki süreçte özellikle Armutlu Yarımadası çevresinde tehlikenin büyüdüğünü gösteriyor.
Sarıköy fayı: Çanakkale’ye komşu büyük tTehlike
Yenice-Gönen Depremi (1953): 7.2 büyüklüğünde olmuştu.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, özellikle Sarıköy Fayı’na dikkat çekiyor. Bu fay hattı, 1953 Yenice-Gönen Depremi’nde kırılmış ve sonrasında uzun yıllardır sessiz. Ancak uzmanlara göre, bu sessizlik yanıltıcı.
Çanakkale, Balıkesir ve Güney Marmara çevresi için büyük tehlike barındıran Sarıköy Fayı, Yenice ve Gönen ilçelerinin hemen güneyinden geçiyor. Üşümezsoy’un analizlerine göre, burada biriken stres yeniden büyük bir kırılmaya yol açabilir.
1953 Yenice-Gönen depremi, 18 Mart 1953'de 21:06'da Yenice'nin 12 kilometre doğusunda meydana gelen deprem Gönen ve Yenice'de büyük hasara neden oldu. Depremin şiddeti 7.2 olarak kayda geçti. Deprem sonucu 265 kişi öldü, 6750 bina hasar gördü veya yıkıldı.[ Yenice ile Gönen arasında fay kırığına sebep olduğu için Yenice-Gönen Depremi olarak anıldı. O egce karlı bir geceydi ve hava çok soğuktu. Yukarıdaki fotoğraf o büyük depremden sonra çekilmiştir.
Peki, Çanakkale bu olasılıklara ne kadar hazır. Pek çok jeoloji mühendisi 6.5'in Çanakkale'de ciddi yıkım yaratabileceğine işaret ediyor. Yenice-Gönen hattında beklenen deprem, Çanakkale merkez ve kıyı ilçelerinde önemli hasar ve can kayıpları yapabilir.
“Adalar Fayı değil, asıl tehlike Kumburgaz ve Güney Marmara”
Şener Üşümezsoy, ana akım medyada sıkça dile getirilen “Adalar Fayı İstanbul için büyük tehlike” söylemine de karşı çıkıyor.
Kendi analizlerine göre, Adalar Fayı üzerinde kırılma olasılığı düşük. Çünkü orada sığ, 10 km derinlikte küçük bir fay segmenti bulunuyor. Burada yaşanacak depremlerin büyüklüğü 6.5’i geçmeyecek.
Buna karşılık Kumburgaz Çukuru’nda ve Güney Marmara’daki Bozburun-Sarıköy faylarında stres birikimi devam ediyor. Bu durum, özellikle İstanbul’un güneyinde, Yalova, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale dahil geniş bir alanı tehdit ediyor.
Gemlik fayı: Kuzey Anadolu’yla bağlantısı yok ama tehlike büyük
Gemlik Körfezi üzerindeki fay sistemleri, yapılan son analizlere göre Kuzey Anadolu Fay Sistemi’nin ana kollarına bağlı değil. Bu bölgedeki faylar, daha çok normal fay karakteri taşıyor.
Bu, onların küçük ve önemsiz olduğu anlamına gelmiyor. Aksine, Gemlik fayı gibi çökme mekanizmasıyla oluşan faylar, kırıldığında lokal bölgede yıkıcı etkiler yaratabiliyor.
Bozburun fayı: Kırılmayı bekleyen sessiz katil
Gemlik Körfezi’nden geçen Bozburun Fayı, 1999 depreminden sonra stres yüklenmiş ama henüz kırılmamış faylardan biri. Jeoloji uzmanları, bu fay hattında 6.5 büyüklüğüne kadar deprem üretme potansiyelinin olduğunu belirtiyor.
Yapılan stres analizlerine göre, Karadere’den Esenköy-Bozburun’a uzanan kuşakta meydana gelen kırılmalar, Bozburun Fayı'na doğru enerji transfer etti. Bu da önümüzdeki süreçte özellikle Armutlu Yarımadası çevresinde tehlikenin büyüdüğünü gösteriyor.
Sarıköy fayı: Çanakkale’ye komşu büyük tTehlike
Yenice-Gönen Depremi (1953): 7.2 büyüklüğünde olmuştu.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, özellikle Sarıköy Fayı’na dikkat çekiyor. Bu fay hattı, 1953 Yenice-Gönen Depremi’nde kırılmış ve sonrasında uzun yıllardır sessiz. Ancak uzmanlara göre, bu sessizlik yanıltıcı.
Çanakkale, Balıkesir ve Güney Marmara çevresi için büyük tehlike barındıran Sarıköy Fayı, Yenice ve Gönen ilçelerinin hemen güneyinden geçiyor. Üşümezsoy’un analizlerine göre, burada biriken stres yeniden büyük bir kırılmaya yol açabilir.
1953 Yenice-Gönen depremi, 18 Mart 1953'de 21:06'da Yenice'nin 12 kilometre doğusunda meydana gelen deprem Gönen ve Yenice'de büyük hasara neden oldu. Depremin şiddeti 7.2 olarak kayda geçti. Deprem sonucu 265 kişi öldü, 6750 bina hasar gördü veya yıkıldı.[ Yenice ile Gönen arasında fay kırığına sebep olduğu için Yenice-Gönen Depremi olarak anıldı. O egce karlı bir geceydi ve hava çok soğuktu. Yukarıdaki fotoğraf o büyük depremden sonra çekilmiştir.
Peki, Çanakkale bu olasılıklara ne kadar hazır. Pek çok jeoloji mühendisi 6.5'in Çanakkale'de ciddi yıkım yaratabileceğine işaret ediyor. Yenice-Gönen hattında beklenen deprem, Çanakkale merkez ve kıyı ilçelerinde önemli hasar ve can kayıpları yapabilir.
“Adalar Fayı değil, asıl tehlike Kumburgaz ve Güney Marmara”
Şener Üşümezsoy, ana akım medyada sıkça dile getirilen “Adalar Fayı İstanbul için büyük tehlike” söylemine de karşı çıkıyor.
Kendi analizlerine göre, Adalar Fayı üzerinde kırılma olasılığı düşük. Çünkü orada sığ, 10 km derinlikte küçük bir fay segmenti bulunuyor. Burada yaşanacak depremlerin büyüklüğü 6.5’i geçmeyecek.
Buna karşılık Kumburgaz Çukuru’nda ve Güney Marmara’daki Bozburun-Sarıköy faylarında stres birikimi devam ediyor. Bu durum, özellikle İstanbul’un güneyinde, Yalova, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale dahil geniş bir alanı tehdit ediyor.
Gemlik fayı: Kuzey Anadolu’yla bağlantısı yok ama tehlike büyük
Gemlik Körfezi üzerindeki fay sistemleri, yapılan son analizlere göre Kuzey Anadolu Fay Sistemi’nin ana kollarına bağlı değil. Bu bölgedeki faylar, daha çok normal fay karakteri taşıyor.
Bu, onların küçük ve önemsiz olduğu anlamına gelmiyor. Aksine, Gemlik fayı gibi çökme mekanizmasıyla oluşan faylar, kırıldığında lokal bölgede yıkıcı etkiler yaratabiliyor.
Uzmanlardan son uyarı; “Korkutmak için değil, önlem için!”
Deprem uzmanlarının ortak görüşü, Marmara Denizi’nde en riskli bölgelerin İstanbul açıklarından çok, Marmara’nın güney kesiminde yer aldığı yönünde.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un uyarısını tekrar hatırlatıyoruz:
Bozburun Fayı kırılırsa 6.5 büyüklüğünde bir deprem bekleniyor.
Sarıköy Fayı kırılırsa, Çanakkale dahil geniş bir alanda hissedilecek deprem riski var.
İstanbul’un güneyinde ve Güney Marmara’da daha detaylı stres analizleri yapılmalı.
HANiFE ÇETiN
