Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin Tebliğ (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 4), hızlı kargo ve posta yoluyla gerçekleştirilen dış ticaret işlemlerinde önemli değişiklikler ve netlikler getiriyor. 06 Kasım 2025 tarihli ve 33069 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren bu düzenlemeler, özellikle konsinye ihracat süreçlerini kolaylaştırmayı ve gümrük beyanlarında şeffaflığı artırmayı hedefliyor. Sektör temsilcileri ve ihracatçılar için bu değişiklikler, operasyonel süreçlerin hızlanması ve hukuki çerçevede netleşme anlamına geliyor.
Temel Değişiklikler ve Etkileri
Tebliğ, özellikle 10. ve 17. maddelerde yapılan düzenlemelerle dikkat çekiyor. İşte bu düzenlemelerin öne çıkan başlıkları ve sektör üzerindeki potansiyel etkileri:
1. Gümrük Beyanında Şeffaflık: Altılı Tarife Zorunluluğu
Yeni düzenlemeye göre, posta yoluyla gelen eşyanın beyanında altılı tarife alt pozisyonu bilgisine yer verilmesi zorunlu hale getiriliyor. Bu, gümrük idaresinin ve operatörlerin eşya tanımını daha kesin bir şekilde yapmasını sağlayarak, sınıflandırma hatalarını ve olası anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlıyor. Ticaretin kolaylaştırılması ve doğru vergilendirmenin sağlanması açısından bu adım, uluslararası standartlara uyumu destekleyici nitelikte.
2. Hızlı Kargo Gümrükleme Yerlerinin Netleştirilmesi
Hızlı kargo taşımacılığına konu eşyanın gümrük işlemlerinin gerçekleştirileceği yerler yeniden düzenleniyor:
Hava yolu ile hızlı kargo taşımacılığına konu eşyanın gümrük işlemleri havalimanı gümrük müdürlüklerinden gerçekleştirilecek.
Kara yolu ile hızlı kargo taşımacılığına konu eşyanın gümrük işlemlerini gerçekleştirmeye yetkili gümrük müdürlükleri ise Bakanlıkça (Gümrükler Genel Müdürlüğü) belirlenecek. Bu netleştirme, hızlı kargo operatörlerinin operasyonel planlamalarını daha sağlıklı yapmalarına ve gümrük süreçlerinin belirlenen merkezlerde daha etkin yürütülmesine katkı sağlayacak.
3. Konsinye İhracata Yeni ve Basitleştirilmiş Düzenleme
Tebliğin en dikkat çekici kısımlarından biri, hızlı kargo kapsamında yapılan konsinye ihracat işlemlerine dair getirilen detaylı kurallar. Konsinye ihracat, ihracatçılar için ürünlerini yurt dışı pazarlara daha az riskle sunma imkânı sağlamaktadır. Yeni düzenlemeler bu süreci daha yönetilebilir kılmaktadır:
Basitleştirilmiş Beyan: Belirlenen limitler dahilinde konsinye ihracat, Bakanlıkça belirlenen özel bir muafiyet ve rejim kodu kullanılarak proforma fatura eklenerek basitleştirilmiş gümrük beyannamesi ile beyan edilebilecek. Bu, bürokratik yükü hafifletiyor.
Satış Süresi ve Geri Getirme Zorunluluğu: Konsinye olarak gönderilen eşyanın, ihraç tarihinden itibaren bir yıl içinde kesin satışının yapılması gerekiyor ve bu süre uzatılmıyor. Eğer bir yıl içinde satış gerçekleşmezse, eşyanın gümrük mevzuatı çerçevesinde geri getirilmesi zorunlu tutuluyor.
Geri Getirme İşlemleri: Geri getirilen eşya için Tebliğin 13. maddesindeki geri getirme hükümleri çerçevesinde işlem yapılacak. Bu, ihracatçıların hukuki sorumluluklarını ve yapmaları gereken takip süreçlerini netleştiriyor.
4. Müeyyidelerde Ayrı Değerlendirme İlkesi
Tebliğin 17. maddesine eklenen fıkra ile, müeyyidelerin uygulanmasında bir ilke belirleniyor. Basitleştirilmiş gümrük beyanı kapsamındaki müeyyideler, her bir taşıma senedi bazında ayrı ayrı değerlendirilecek. Ancak, beyanname içeriği birden fazla taşıma senedinde düzeltmeye konu veri alanının aynı mahiyette olması durumunda, Gümrük Kanunu’nun 241. maddesinin birinci fıkrası ile belirlenen ceza, yalnızca basitleştirilmiş gümrük beyannamesi için bir kez uygulanacak. Bu ayrım, operatörlerin küçük hatalar nedeniyle birden fazla cezayla karşılaşma riskini azaltarak daha adil bir uygulama zemini oluşturuyor.
Sonuç ve Değerlendirme
Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin Tebliğ (Seri No: 4), hızlı kargo süreçlerini daha şeffaf, standart ve ihracatçı dostu hale getirmeyi hedefleyen bütüncül bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Altılı tarife alt pozisyonu zorunluluğu, uluslararası ticarette veri kalitesini artırırken, hızlı kargo gümrükleme yerlerinin netleştirilmesi operasyonel verimliliği destekleyecektir. Özellikle konsinye ihracata getirilen basitleştirilmiş beyan ve net süre kısıtlamaları, mikro ihracat yapan işletmelerin uluslararası pazarlara açılmasını kolaylaştırırken, hukuki yükümlülüklerini de somutlaştırmaktadır. Müeyyidelerin taşıma senedi bazında ayrı değerlendirilmesi ilkesi ise adil bir ceza uygulamasını güvence altına almaktadır. Bu tebliğ, Türkiye'nin e-ticaret ve mikro ihracat potansiyelini destekleyen, güncel ihtiyaçlara cevap veren önemli bir düzenleme.
Yorumlar
Kalan Karakter: