Kısmi süreli işçiye fazla çalışma yaptırılabilir mi?

İş Kanunu haftalık normal çalışma süresini 45 saat olarak düzenlemiştir. İşin gereklerine bağlı olarak 45 saatlik çalışma süresi haftanın günlerine farklı biçimde dağıtılabilmektedir. Haftalık çalışma süresinin belirlenen normal çalışma süresinin önemli ölçüde altında belirlendiği ve uygulandığı çalışmalar kısmi süreli çalışma olarak tanımlanmaktadır. Bir çalışmanın kısmi süreli çalışma olarak kabul edilebilmesi için, haftalık çalışma süresinin en fazla normal haftalık çalışma süresinin 2/3’ü (30 saat) olması esastır.
Haftalık çalışma süresi 45 saat, günlük çalışma süresi 7,5 saat olduğundan bir sözleşmenin kısmi süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilebilmesi için haftalık çalışma süresinin 45 saatlik çalışma süresinin üçte ikisi veya bunun altı olan 30 saat ve altında olması gerekmektedir. Bu doğrultuda kısmi süreli iş sözleşmelerinde çalışma sürelerinin saat ve gün sayısı olarak belirtilmesi gereklidir.Çalışma süresi belirtilmeyen sözleşmeler kısmi süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilmemektedir.
Kısmi süreli (part-time) sözleşmelerde, çalışma süresi açısından uygunluğun ölçüsü haftalık çalışma süresidir ve part-time sözleşmeyle çalışan işçi " Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliğinde "deöngörüldüğü üzere fazla sürelerle çalıştırılamaz. Ancak yasağa rağmen işçi fazla saatlerle çalışma yapmış yani30 saatten fazla çalıştırılmış ise; Kısmi süreli işçi, haftalık 45 saatlik ücrete hak kazanır. Bir diğer ifadeyle kısmi süreli çalıştırılması gereken işçinin, haftalık 30 saati aşacak şekilde çalıştırılmasının yasal yaptırımı tam süreli çalıştırma ücretinin ödenmesi olacaktır.İşçi 45 saat çalışsın ya da çalışmasın haftalık 45 saatlik ücrete hak kazanacaktır. Konuyla ilgili Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin E:2016/6944 K:2016/8814 kararı emsal mahiyettedir.
Sosyal Sigorta İşlemleri bakımından da sigortalının normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre üçte ikisi oranından daha az belirlendiği çalışmalar kısmî süreli çalışmadır. İş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmış ise kısmi süreli çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre günlük olağan çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesiyle, sigortalı için bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısı hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.