Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Muş İli Malazgirt İlçesi Çayırdere Köyü sınırları içinde bulunan Çayırdere Höyüğü’nün 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmesine karar verdi. 26 Kasım 2025 tarihli toplantıda alınan karar, Kurulun 4343 sayılı hükmüyle resmiyet kazandı.
Kurul toplantısında Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün 08.10.2025 tarihli kurum görüşü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün 17.10.2025 tarihli yazısı ve 24.11.2025 tarihli uzman raporu değerlendirilerek höyüğün taşıdığı arkeolojik özellikler ayrıntılı biçimde incelendi.
Höyüğün Tescili İçin Gerekçe: 2863 Sayılı Kanunun 6. Maddesi
İncelemeler sonucunda Çayırdere Höyüğü’nün 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 6. maddesinde belirtilen kültür varlığı niteliklerini taşıdığı tespit edildi. Bu nedenle höyüğün aynı Kanunun 7. maddesi uyarınca 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmesine hükmedildi.
Kurul kararında, höyüğe ilişkin hazırlanan Tescil Fişi ile Koordinatlı Kadastral Krokinin de uygun bulunduğu belirtildi.
Koruma Amaçlı İmar Planı Şartı: 3 Yıllık Süre Tanındı
2863 sayılı Kanunun 17. maddesi gereği, ilgili idarelerin üç yıl içerisinde Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlayarak Kurula sunması karara bağlandı. Bu planlar hazırlanana kadar alanda Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanım Şartları geçerli olacak.
Bu süreçte, höyüğün korunması ve mevcut dokunun bozulmaması için geçici uygulama hükümlerinin titizlikle uygulanması gerektiği vurgulandı.
Geçiş Dönemi Koruma Esasları: Yapılaşma Tamamen Yasak
Kurul, Çayırdere Höyüğü için geçerli olacak Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanım Şartlarını da belirledi. Buna göre:
1. Bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak
Höyük, bilimsel kazı ve araştırmalar dışında müdahaleye kapalı olacak. Alanın mevcut dokusunun tamamen korunması esastır.
2. Hiçbir yapılaşmaya izin verilmeyecek
Alanda kalıcı ya da geçici hiçbir yapı, tesis, baraka veya ek ünite kurulamayacak. Bu yasak tüm kamu ve özel yapılaşmaları kapsıyor.
3. Zorunlu altyapı çalışmalarına sınırlı izin
Resmî ve özel kurumlarca zorunlu durumlarda yapılacak altyapı uygulamaları ancak Müze Müdürlüğü’nün ve varsa kazı başkanının görüşü alınarak Kurulca değerlendirilecek.
4. Yeni tarımsal alan açılamaz
Alanda yeni tarım alanlarının açılması yasaklandı. Ancak mevcut ağaçlardan ürün alınmasına ve sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetlere devam edilmesine izin verildi.
5. Taş, toprak, kum alınamaz – ocak açılamaz
Höyük ve çevresinden taş, toprak, kum, kireç, mermer ve benzeri malzemelerin çıkarılmasına izin verilmeyecek. Ayrıca alanda maden, taş ocağı gibi faaliyetler kesinlikle yasaklandı. Höyüğe çöp, sanayi atığı veya benzeri malzemelerin dökülmesi de yasak kapsamında.
6. Tevhit ve ifraz işlemleri Kurul iznine tabi
Parsellerde yapılacak tevhit ve ifraz işlemleri yalnızca Kurul izniyle ve taşınmaz kültür varlıklarına zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilebilecek.
Planlama Dışındaki Tüm İşlemler İçin Kurul İzni Gerekiyor
Geçiş dönemi şartları dışında kalan tüm uygulamalar için alanda yapılacak her türlü işlem öncesinde Koruma Bölge Kurulu’ndan izin alınması zorunlu oldu. Kurul kararı, höyüğün arkeolojik değerlerinin korunması için tüm faaliyetlerin kontrol mekanizması altında yürütülmesini öngörüyor.
Kararın Önemi
Çayırdere Höyüğü’nün 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmesi, bölgenin tarihsel dokusunun korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Karar, Muş ve çevresindeki kültürel miras alanlarının korunmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü gösteriyor.
Tescille birlikte höyük, yalnızca bilimsel kazılar için kullanılabilecek; doğal yapısına müdahale edilmeden geleceğe aktarılması sağlanacak.
Yorumlar
Kalan Karakter: