Geçtiğimiz Cuma 8 Şubat akşamı, Gelibolu seferi için akşam saatlerinde Lapseki İskelesi’nden kalkan arabalı feribot, biraz yol aldıktan sonra bir balıkçı teknesine temas etmiş; olay maddi hasarla atlatılmıştı.
Bu olaydan yola çıktık ve Kalem Gazetesi olarak gemi manevra sahaları içerisinde bulunan balıkçı teknelerinin, aynı zamanda yanaşma ve kalkış manevralarını gerçekleştiren arabalı feribotların nasıl davranmaları, ne gibi kurallara uymaları gerektiğini araştırdık.
Kuşkusuz balıkçılık, sahil şehri olan Çanakkale’nin önemli bir geçim kaynağı. Geçim kaynağı olmasının yanında hobi olarak da düşünüldüğünde irili ufaklı ciddi sayıda tekneyi Çanakkale kıyılarında, sahillerinde ve denizlerinde görebilirsiniz. İki yakada ilçeleri bulunan Çanakkale’nin olmazsa olmazlarından biri de deniz ulaşımı. Yaz-kış gemiler bir iskeleden bir iskeleye mekik dokuyor...
Yani arabalı feribotlar ve irili ufaklı balıkçı tekneleri, denizlerimizde sürekli bir arada ve iç içe. Peki bu durum; şu anki işleyişte ne kadar güvenli, kim sorumluluğunu ne ölçüde üstleniyor? Son olarak Lapseki İskelesi’nden hareket eden Ayvacık gemisi, Gelibolu’ya doğru kalkış manevrasını yaptıktan bir süre sonra bir balıkçı teknesiyle bir hayli yakınlaşıyor; yakın geçiyor oluşunun etkisiyle kontrolden çıkan ve su da alan balıkçı teknesi, arabalı feribota temas ediyor. Teknedeki 1 kişi, arabalı feribotla temas sonrasında teknenin su alması süzerine tekneden suya atlıyor. Arabalı feribot kaptanının son anda tekneyi fark etmesiyle olay, daha da kötü sonuçlar doğurmadan maddi hasarla atlatılıyor. ARABALI FERİBOTLARIN VE TEKNELERİN SORUMLULUKLARI
8 Şubat’taki bu olay dışında yine Lapseki İskelesi açıklarında 2018 yılında arabalı feribotun güzergahında trol teknesinden atılan ağın pervaneye sıkışması ve pervanede maddi hasar oluşması, Gelibolu İskelesi önlerinde bir Çardak motorunun balıkçı teknesine çarpması sonucu teknenin batması ve 1 kişinin hayatını kaybetmesi, Çanakkale-Kilitbahir hattında Alınteri gemilerinin manevra sahası içerisinde balıkçı tekneleriyle burun buruna gelmeleri, yine Çanakkale İskelesi’nde, Bozcaada İskelesi’nde benzer sebeplerden dolayı problemler yaşanması olayın her iki tarafını da (tekne ve arabalı feribot) tehlikeyle karşı karşıya getirmekte. Balıkçılar ve gemi adamlarından aldığımız bilgilere göre;
* Balıkçı teknelerinin manevra sahasına demir atmaları ve o alanda uzun süreli yer almaları,
* Teknelerin manevra sahasına ağ atmaları,
* Balıkçı tekneleri, arabalı feribotları fark etseler de nasıl olsa yolunu değiştirir rahatlığında olmaları ve arabalı feribotların yolunu değiştirme zorunluluğu olduğunu düşünmeleri,
* Ağ atma, ağ toplama vs gibi iş güçlerinden dolayı arabalı feribotu fark etmemeleri ya da geç fark etmeleri, arabalı feribotların da balıkçı teknelerini fark etmemeleri ya da geç fark etmeleri,
* Özellikle Bozcaada İskelesi için geminin yanaşma sahasına yakın şekilde teknelerin kıyıya bağlanmaları,
* Yoğun feribot trafiğinin olduğu Çanakkale ve Gelibolu iskelelerinin liman sınırları içerisinde balıkçı barınağının giriş çıkışının bulunması,
* Balıkçı teknelerinin arabalı feribot geçerken beklemek yerine, arkasından dolaşırım düşüncesiyle hareketine devam ederek olmaması gereken yakınlıkta seyir yapması, gibi durumlar, deniz üzerinde yaşanan problemler. Peki kazanın veya ‘kazaya ramak kala’ olayının yaşanmaması için bu gibi durumlarda neler yapılmalı veya yapılmamalı? 1- Arabalı feribotlar, iskeleye yanaşmaları esnasında hız kestikleri için manevra kabiliyetleri daha da düşer. Bu nedenle manevra sahasında herhangi bir tekne veya herhangi bir başka kişi veya cisim, bu alanda kesinlikle bulunmamalıdır.
“Kıyı tesislerinin yaklaşım kanallarında, mendirek ağızlarında, yanaşma ve bağlama yerlerinde ve demirleme sahalarında; her türlü su ürünleri avcılığı yapmak, yelkenle seyretmek, kürek çekmek veya diğer su sporları faaliyetlerinde bulunmak ve yüzmek yasaktır” Limanlar yönetmeliği 21. Madde 1. fıkra
2- İskele yanaşma/kalkış manevra sahasında veya dışarısında balıkçı teknelerinin, arabalı feribot ile yolları kesiştiğinde; balıkçı tekneleri, arabalı feribotların arkasından dolaşmak yerine mutlaka durup beklemesi gerekmektedir.
3- Balıkçı tekneleri, hiçbir koşulda arabalı feribotların yakınında seyretmemeli, yakınından geçmemelidir.
4- Arabalı feribotlar, manevra sahalarına geminin dümen dinleyeceği bir hızda gelmesi gerekir. Hızlı geliş sebebiyle oluşan dalgalar, küçük tekneler için tehlike arz edebilir.
5- Arabalı feribotlar, güzergahlarında tekne fark ettiklerinde sesli uyarıda bulunmaları gerekmektedir. Sesli uyarı sonrası, manevra kabiliyeti yüksek ve daha çabuk olan küçük tekneler, arabalı feribotun güzergahından çekilmelidir.
6- Balıkçı tekneleri seyir halindeyken gerekli ışık ve alametleri göstererek karşıdan gelen tekne veya feribotu uyarmaları gerekmektedir.
7- Manevradan kaçınmak her iki teknenin (arabalı feribot ve balıkçı teknesi) sorumluluğunda olup çatışmayı önlemek üzere yapılacak her rota veya hız değişimi gözle veya radarla diğer teknenin görebileceği kadar büyük olmalıdır.
8- Birbiri ardından yapılacak küçük rota veya hız değişimlerinden kaçınılmalıdır.
9- Arabalı feribotların bazı tiplerinin kapakları çok dik olduğundan özelikle kalkış esnasında balıkçı tekneleri arabalı feribota çok fazla yanaşmamalıdır. Tekne kör noktada kalmaktadır. “Kanun ve yönetmelikler gereği, kıyı tesislerinin yaklaşım kanallarında, mendirek ağızlarında, yanaşma ve bağlama yerlerinde ve demirleme sahalarında her türlü su ürünleri avcılığı yapmak, yelkenle seyretmek, kürek çekmek veya diğer su sporları faaliyetlerinde bulunmak ve yüzmek yasaktır” maddesi gereği liman tesislerinin içinde balık avcılığı yapılmaması gerekmektedir. Ancak balık sezonunda özellikle Çanakkale, Kilitbahir ve Gelibolu önlerinde yatak yapan balık nedeniyle liman sınırlarında bir çok balıkçı teknesine rastlanmaktadır.
Bu noktada, balıkçı teknelerinin liman sınırlarında iskeleye yaklaşan ve kalkış yapan feribotları kontrol ederek seyir yapmaları bir zorunluluk olarak dikkat çekmektedir.
Kuşkusuz balıkçılık, sahil şehri olan Çanakkale’nin önemli bir geçim kaynağı. Geçim kaynağı olmasının yanında hobi olarak da düşünüldüğünde irili ufaklı ciddi sayıda tekneyi Çanakkale kıyılarında, sahillerinde ve denizlerinde görebilirsiniz. İki yakada ilçeleri bulunan Çanakkale’nin olmazsa olmazlarından biri de deniz ulaşımı. Yaz-kış gemiler bir iskeleden bir iskeleye mekik dokuyor...
Yani arabalı feribotlar ve irili ufaklı balıkçı tekneleri, denizlerimizde sürekli bir arada ve iç içe. Peki bu durum; şu anki işleyişte ne kadar güvenli, kim sorumluluğunu ne ölçüde üstleniyor? Son olarak Lapseki İskelesi’nden hareket eden Ayvacık gemisi, Gelibolu’ya doğru kalkış manevrasını yaptıktan bir süre sonra bir balıkçı teknesiyle bir hayli yakınlaşıyor; yakın geçiyor oluşunun etkisiyle kontrolden çıkan ve su da alan balıkçı teknesi, arabalı feribota temas ediyor. Teknedeki 1 kişi, arabalı feribotla temas sonrasında teknenin su alması süzerine tekneden suya atlıyor. Arabalı feribot kaptanının son anda tekneyi fark etmesiyle olay, daha da kötü sonuçlar doğurmadan maddi hasarla atlatılıyor. ARABALI FERİBOTLARIN VE TEKNELERİN SORUMLULUKLARI
8 Şubat’taki bu olay dışında yine Lapseki İskelesi açıklarında 2018 yılında arabalı feribotun güzergahında trol teknesinden atılan ağın pervaneye sıkışması ve pervanede maddi hasar oluşması, Gelibolu İskelesi önlerinde bir Çardak motorunun balıkçı teknesine çarpması sonucu teknenin batması ve 1 kişinin hayatını kaybetmesi, Çanakkale-Kilitbahir hattında Alınteri gemilerinin manevra sahası içerisinde balıkçı tekneleriyle burun buruna gelmeleri, yine Çanakkale İskelesi’nde, Bozcaada İskelesi’nde benzer sebeplerden dolayı problemler yaşanması olayın her iki tarafını da (tekne ve arabalı feribot) tehlikeyle karşı karşıya getirmekte. Balıkçılar ve gemi adamlarından aldığımız bilgilere göre;
* Balıkçı teknelerinin manevra sahasına demir atmaları ve o alanda uzun süreli yer almaları,
* Teknelerin manevra sahasına ağ atmaları,
* Balıkçı tekneleri, arabalı feribotları fark etseler de nasıl olsa yolunu değiştirir rahatlığında olmaları ve arabalı feribotların yolunu değiştirme zorunluluğu olduğunu düşünmeleri,
* Ağ atma, ağ toplama vs gibi iş güçlerinden dolayı arabalı feribotu fark etmemeleri ya da geç fark etmeleri, arabalı feribotların da balıkçı teknelerini fark etmemeleri ya da geç fark etmeleri,
* Özellikle Bozcaada İskelesi için geminin yanaşma sahasına yakın şekilde teknelerin kıyıya bağlanmaları,
* Yoğun feribot trafiğinin olduğu Çanakkale ve Gelibolu iskelelerinin liman sınırları içerisinde balıkçı barınağının giriş çıkışının bulunması,
* Balıkçı teknelerinin arabalı feribot geçerken beklemek yerine, arkasından dolaşırım düşüncesiyle hareketine devam ederek olmaması gereken yakınlıkta seyir yapması, gibi durumlar, deniz üzerinde yaşanan problemler. Peki kazanın veya ‘kazaya ramak kala’ olayının yaşanmaması için bu gibi durumlarda neler yapılmalı veya yapılmamalı? 1- Arabalı feribotlar, iskeleye yanaşmaları esnasında hız kestikleri için manevra kabiliyetleri daha da düşer. Bu nedenle manevra sahasında herhangi bir tekne veya herhangi bir başka kişi veya cisim, bu alanda kesinlikle bulunmamalıdır.
“Kıyı tesislerinin yaklaşım kanallarında, mendirek ağızlarında, yanaşma ve bağlama yerlerinde ve demirleme sahalarında; her türlü su ürünleri avcılığı yapmak, yelkenle seyretmek, kürek çekmek veya diğer su sporları faaliyetlerinde bulunmak ve yüzmek yasaktır” Limanlar yönetmeliği 21. Madde 1. fıkra
2- İskele yanaşma/kalkış manevra sahasında veya dışarısında balıkçı teknelerinin, arabalı feribot ile yolları kesiştiğinde; balıkçı tekneleri, arabalı feribotların arkasından dolaşmak yerine mutlaka durup beklemesi gerekmektedir.
3- Balıkçı tekneleri, hiçbir koşulda arabalı feribotların yakınında seyretmemeli, yakınından geçmemelidir.
4- Arabalı feribotlar, manevra sahalarına geminin dümen dinleyeceği bir hızda gelmesi gerekir. Hızlı geliş sebebiyle oluşan dalgalar, küçük tekneler için tehlike arz edebilir.
5- Arabalı feribotlar, güzergahlarında tekne fark ettiklerinde sesli uyarıda bulunmaları gerekmektedir. Sesli uyarı sonrası, manevra kabiliyeti yüksek ve daha çabuk olan küçük tekneler, arabalı feribotun güzergahından çekilmelidir.
6- Balıkçı tekneleri seyir halindeyken gerekli ışık ve alametleri göstererek karşıdan gelen tekne veya feribotu uyarmaları gerekmektedir.
7- Manevradan kaçınmak her iki teknenin (arabalı feribot ve balıkçı teknesi) sorumluluğunda olup çatışmayı önlemek üzere yapılacak her rota veya hız değişimi gözle veya radarla diğer teknenin görebileceği kadar büyük olmalıdır.
8- Birbiri ardından yapılacak küçük rota veya hız değişimlerinden kaçınılmalıdır.
9- Arabalı feribotların bazı tiplerinin kapakları çok dik olduğundan özelikle kalkış esnasında balıkçı tekneleri arabalı feribota çok fazla yanaşmamalıdır. Tekne kör noktada kalmaktadır. “Kanun ve yönetmelikler gereği, kıyı tesislerinin yaklaşım kanallarında, mendirek ağızlarında, yanaşma ve bağlama yerlerinde ve demirleme sahalarında her türlü su ürünleri avcılığı yapmak, yelkenle seyretmek, kürek çekmek veya diğer su sporları faaliyetlerinde bulunmak ve yüzmek yasaktır” maddesi gereği liman tesislerinin içinde balık avcılığı yapılmaması gerekmektedir. Ancak balık sezonunda özellikle Çanakkale, Kilitbahir ve Gelibolu önlerinde yatak yapan balık nedeniyle liman sınırlarında bir çok balıkçı teknesine rastlanmaktadır.
Bu noktada, balıkçı teknelerinin liman sınırlarında iskeleye yaklaşan ve kalkış yapan feribotları kontrol ederek seyir yapmaları bir zorunluluk olarak dikkat çekmektedir.