Çalışma hayatının sağlıklı bir şekilde yürütülmesinde tüm sosyal taraflara görevler düşmektedir. Bu gün yazımızda pandemi sürecinde sık sorulan sorulara cevap arayacak ve iş sözleşmesinin tarafları olan işçi ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerini “aşılama” dairesinde ele alacağız. İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği mevzuatından kaynaklı yükümlülüklerinin yanında işçiyi gözetim borcu olduğu herkesçe bilinmektedir. Bu kapsamda işverenler işçileri için aşıya teşvik uygulamaları gerçekleştirebilirler. Aşı olmak istemeyen çalışanlara yönelik olarak ise işverenler, genel toplum sağlığının korunması ve işyerlerindeki sağlık ve güvenlik tedbirleri kapsamında başta işyeri hekimleri ile yürütülecek çalışmalarla, Sağlık Bakanlığı ve ilgili kamu idarelerinin aşıya yönelik açıklama ve bilinçlendirme uygulamalarından da örnekler alarak, çalışanlarını aşı olmaya teşvik edebilirler.
Peki işverenler çalışanları aşı olmaya zorlayabilir mi? Bu noktada farklı yorumlara rastlamak mümkün. Bir zümre İşverenlerin, genel toplum sağlığının korunması ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (“İSG Kanunu”) hükümleri uyarınca çalışanlarının sağlık ve güvenliğini temin etme yükümlülükleri vardır. Bu nedenle işyerlerinde çalışanları aşı olmaya zorlayabilirler.
Yorum 2: Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak. İş Yeri hekiminin Görev, Yetki ve Sorumluluğunu bildiren yönetmelikte yer almaktadır. Bu nedenle iş yeri hekiminin görüşü doğrultusunda işverenler; işyerlerinde çalışanları aşı olmaya zorlayabilirler.
(Madde 9, İşyeri Hekiminin Görevleri; c) Sağlık Gözetimi; 8. Bent) Yorum 3: Bireylerin sağlık ve vücut bütünlüklerine ilişkin davranış ve kararları kişilik hakkı sınırları içinde kalmakla Anayasamızda koruma altına alınmıştır. Anayasa’nın 17. Maddesi ile düzenlendiği üzere, “tıbbi bir zorunluluk olmadıkça ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne müdahale edilmesi mümkün değildir”. Mevcut yasal düzenlemelerde Covid-19 kapsamında aşı uygulamasının zorunluluğu öngörülmemektedir. Bu nedenle işverenler çalışanlarını aşı olmaya zorlayamazlar. Açıkçası ben de bu son yorumu daha isabetli görüyorum. Çalışma Denetiminde Aşı Sorulur mu?
Daha önceki mevzuatta İSG Tüzüğünde çalışanlara aşı yaptırılması ayrıca ve net olarak (Madde 86) belirtildiği için, denetime gelen müfettişler bunu iş sağlığı hizmeti kapsamında yapılıp yapılmadığını denetleyebilirler, yaptırılmadıysa bunu (bu maddeye dayandırarak) bir eksiklik olarak işleyebilirlerdi..
Güncel mevzuatla aşı yapma (bağışıklama çalışmaları) takdiri işyeri hekimi insiyatifine bırakıldığı için bu uygulamanın yaptırılması zorunluluğu da ortadan kalkmış olmaktadır. Bu nedenle çalışanlar aşı yaptırmadıysa müfettişler “sen niye aşı yaptırmıyorsun” diye sorgulayamaz.
(Madde 9, İşyeri Hekiminin Görevleri; c) Sağlık Gözetimi; 8. Bent) Yorum 3: Bireylerin sağlık ve vücut bütünlüklerine ilişkin davranış ve kararları kişilik hakkı sınırları içinde kalmakla Anayasamızda koruma altına alınmıştır. Anayasa’nın 17. Maddesi ile düzenlendiği üzere, “tıbbi bir zorunluluk olmadıkça ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne müdahale edilmesi mümkün değildir”. Mevcut yasal düzenlemelerde Covid-19 kapsamında aşı uygulamasının zorunluluğu öngörülmemektedir. Bu nedenle işverenler çalışanlarını aşı olmaya zorlayamazlar. Açıkçası ben de bu son yorumu daha isabetli görüyorum. Çalışma Denetiminde Aşı Sorulur mu?
Daha önceki mevzuatta İSG Tüzüğünde çalışanlara aşı yaptırılması ayrıca ve net olarak (Madde 86) belirtildiği için, denetime gelen müfettişler bunu iş sağlığı hizmeti kapsamında yapılıp yapılmadığını denetleyebilirler, yaptırılmadıysa bunu (bu maddeye dayandırarak) bir eksiklik olarak işleyebilirlerdi..
Güncel mevzuatla aşı yapma (bağışıklama çalışmaları) takdiri işyeri hekimi insiyatifine bırakıldığı için bu uygulamanın yaptırılması zorunluluğu da ortadan kalkmış olmaktadır. Bu nedenle çalışanlar aşı yaptırmadıysa müfettişler “sen niye aşı yaptırmıyorsun” diye sorgulayamaz.
