Büyü Dolandırıcılığı Suçu

Büyü kavramı, Eski Türk dilinde büyü; “sihirbaz, din adamı” anlamına gelmekteydi. Günümüzde büyü kelimesi ‘’tabiatüstü gizli güçlerle ilişki kurularak yahut kendilerinde gizli güçler bulunduğuna inanılan bazı tabii nesneler kullanılarak zararlı, faydalı veya koruma gayeli bazı sonuçlar elde etmek için yapılan işler’’ şeklinde tanımlanabilir. (Tanyu 1992)
İnsanoğlunun bilinmeyene karşı olan merak duygusu, insanların yaşadıkları psikolojik olaylar ve farklı inançların da etkisiyle tabiatüstü üstü güçlere başvurmaya çok eski zamanlardan itibaren yönlendirmişti. Arkeolojik eserler insanoğlunun her zaman hayatında var olan sihir ve büyünün tarihinin M.Ö. binlerce yıl geriye gittiğini göstermektedir. Ancak günümüz Türk toplumunda genellikle “hoca” lakabıyla anılan kişilerin insanların işlerini yoluna koymak ve başlarına gelen sıkıntılara çözüm bulmak için birçok sebeple ‘’okuma’’ ismini verdikleri eylemlere başvurdukları halen görülmektedir. Bunun sonucu olarak insanlar, cinci, büyücü, falcı, muskacı vb. ruh sağlığı alanında hiç eğitimi olmayan kişilere başvurmakta ve başvuru sonucu hem maddi, manevi hem de fiziksel zarar görebilmektedirler.
İnsanların yaşadığı bu zararlar yüzünden büyü, tarih öncesi devirlerde Asurlularda, Babillerde ve Sümerlerde yasaklanmış, Semavi dinlerde ise ilk olarak Yahudilikte, sonra Hristiyanlıkta ve en son İslam’da yasaklanmış ve büyük bir günah olarak kabul edilmiştir. Günümüz Türk Hukukunda ise doğrudan olmasa da dolaylı olarak büyüyle ilişkilendirilebilen cezalar ve kusur sayılan fiiller mevcuttur.
a) 1925 yılında kabul edilen 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu'na göre; falcılık, büyücülük ve üfürükçülük, murada kavuşmak maksadıyla nüshacılık halinde 3 aydan az olmamak üzere hapis ve adli para cezasına hükmedilmektedir. Bu kanuna göre para almadan da büyücülük yapmanın cezası aynıdır. Bu kanun inkılap kanunlarından olduğu için Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması (HAGB) de uygulanmamaktadır.
b) Yargıtay Ceza Kurulu’nun 4 Şubat 2014 tarihli, 2013/15-262 E. 2014/37 K. Sayılı kararına göre; " büyü yapma, büyü bozma, cin çıkarma gibi mağdurun algıladığı dini inanç ve duygulara yönelik olan, mağduru yanıltacak ve kandıracak yoğunluk ve güçteki sözleri planlayıp ustaca sergiledikleri hareketlerle hileli davranışta bulunmak ve sanıkların etkisinde kalan mağdurun dini inanç ve duygularının istismar edilmesi nitelikli dolandırıcılıktır” şeklinde açıklamış, yazılı fiillerin TCK 158/1-a maddesine göre;" Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık" suçu olarak belirtmiştir.
c) Yaygınlaşan internet kullanımı sonucu olarak, büyü dolandırıcıları kişilere belli sonuçları gerçekleştirecek büyüler yapma vaadiyle maddi menfaat elde etmeye başlamıştır. Bu dolandırıcılar internette büyü ve büyücülük üzerine siteler açarak sitelerine ekledikleri asılsız ve aldatıcı bilgilerle insanları kandırmakta, mağdur kişinin yaşadığı birtakım olumsuzlukların kaynağı olarak büyü yapılmasını gerektiğini söylemekte ve sözde büyüyü bozmak vaadiyle para istemektedirler. Ancak dolandırıcılar tuzağa düşürdüğü mağdurdan para aldıktan sonra bununla yetinmemekte, sözde büyü malzemesi almak için yeniden para istemektedirler. Bu yolla mağdurdan sürekli para talep eden dolandırıcılar çeşitli bahanelerle para taleplerine devam etmektedirler. Hatta mağdurlar artık para ödemeyi kestiğinde şantaj suçunu, para ödemeyi kesen mağdura karşı büyü yapacağı bahsiyle tehdit suçunu dahi işlemektedirler.
Nitelikli dolandırıcılık teşkil eden büyü dolandırıcılığı TCK 158/1-a kapsamına girmekte ve suçun cezası 3 ila 10 yıl arası hapis cezası, buna ek olarak kanunda 5.000 güne kadar para cezası öngörülmüştür. Eğer büyü dolandırıcılığı suçu internet veya sosyal medya üzerinden işlenmişse 158/1-f fıkrasının uygulanması gerekecektir. Ayrıca medyum dolandırıcılığı suçunda dini inanç ve duygular suiistimal edildiyse suçun niteliği değişecektir. Bu durumda ve ayrıca suç bilişim sistemleri vasıtasıyla işlendiyse yine nitelikli dolandırıcılık suçu oluşacaktır.
Av. Ezgi ENGİN