Bitcoin yeni para birimi olacak mı? (2)

SORU 3: Kripto Para Birimleri İçin Hukuki Düzenlemeler Mevcut Mudur?
Kripto para birimlerinin tanımı Türk Hukuk sisteminde yer alan ve yürürlükte olan kanunlarda henüz yapılmamıştır. 2013 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu yaptığı basın açıklamasında kripto paraların elektronik paralardan olmadığını ve denetiminden sorumlu olmadıklarını söylemişti. Aradan geçen 8 yılın ardından Resmi Gazetede yayımlanan “Yeni Ekonomi Programında” 2021 ile 2023 yılları arasında kripto finansal varlıkların edimi, alımı, satımı ve devri işlemlerine ilişkin vergi düzenlemesinin yapılacağı ilan edilmiş ve 12 Mart 2021 tarihinde Ekonomi Reformları Eylem Planında, dijital paranın ekonomik, teknolojik ve hukuki altyapısını oluşturma görevi Merkez Bankasına verilmiştir. Bu altyapı oluşturma çalışmalarının ise 31.12.2021 tarihine kadar tamamlanacağı söylenmiştir. Yani bu durumda, yasal olarak bir şeyin vergilendirilebilmesi için, o şeyin ilk önce türünün belirlenmesi gerektiğinden ve Türk hukuku kapsamında kripto para birimleri hakkında henüz yasal bir düzenleme olmadığından, en azından 31.12.2021 yılına kadar herhangi bir vergilendirmeye tabii olmayacağı sonucunu çıkarabiliriz.
Ancak Bitcoin’in Veraset ve İntikal Vergisi kapsamında nasıl ele alınacağına ilişkin geçtiğimiz ay karar verilmiş konuyla ilgili alınan kararı, Bahçeşehir Üniversitesi’nden Muhasebe Profesörü Prof. Dr. Fatma Ulucan Özkul Twitter hesabından şu şekilde paylaşmıştır: Veraset ve İntikal Vergisi kapsamında #bitcoin mirasçıları beyanname vererek tahakkuk eden vergiyi ödeyebilecekleri gibi, beyanname vermeme durumunda bitcoini saklayan Kurum tarafından %5 tevkifat yapılması ve kalan tutarın mirasçılara ödenmesi GİB tarafından uygun görülmüştür.”
Öte yandan kripto para satış kazançları açısından, vergileme yapan ülkelerin uygulamalarına baktığımız da, çoğu ülkenin kripto para satış işlemini herhangi bir hacim ya da ticari amaca bağlı olup olmasına bakmadan vergilendirdiğini görmekteyiz. Bazı ülkelerde kripto para yatırımcısının niteliğine göre (tacir olup olmadığı vb.) veya işlemin niteliğine göre (ticari olup olmadığı, hacmi vb.) vergilendirme yapılmaktadır. Örneğin, Belçika’da kripto para ticaretiyle uğraşanlar, ticari kazanç kapsamında vergilenirken, bunu ticari bir faaliyet kapsamında gerçekleştirmeyen yatırımcılar ise ya vergi istisnasından faydalanabilmekte ya da diğer gelirler kapsamında vergilendirilmektedirler. İtalya’da gerçek kişiler kripto para işlemlerinde vergilendirilmezken sadece işlemlerin belirli bir hacmi aşması durumunda, diğer döviz kazançlarına uygulanan vergileme rejimine tabi olmak suretiyle vergilenmektedirler. İsviçre‘de benzer şekilde kripto para alım-satım işlemleri ticari nitelik kazanacak bir boyuta ulaştığında vergilendirme yapılmaktadır. Ancak Polonya, Almanya ve Danimarka ülkelerinde kripto paralar değer artış kazancı kapsamına girmekte ve işlemin ticari olup olmamasından bağımsız olarak vergilendirilmektedir.