Mevsimlik işçinin yıllık izin hakkı

Mevsimlik iş, yıllın belli dönemlerinde sınırlı süreler ile yapılan iş demektir. Ülkemizin iklimi ve yetişen ürünler ile bağlantılı olarak da bazı bölgelerinde mevsimlik işler yapılmaktadır. Mevsimlik işte, mevsime bağlı olarak yapılan iş, işin bittiği dönemde geçici olarak ifa edilmemektedir. Bu ifa imkânsızlığı, iş sözleşmesinin tarafları olan işçi ve işverenden değil, işin mevsimsel olarak yapılmasından kaynaklanmaktadır.

Çalışmanın sadece yılın belirli bir döneminde yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan işler mevsimlik iş olarak tanımlanabilir. Söz konusu dönemler işin niteliğine göre uzun veya kısa olabilir. Her zaman aynı miktarda işçi çalıştırmaya elverişli olmayan ve işyerinde yürütülen faaliyetin niteliğine göre işçilerin her yıl belirli sürelerde yoğun olarak çalıştıkları ve fakat yılın diğer döneminde işçilerin iş sözleşmelerinin ertesi yılın faaliyet dönemi başına kadar ara vermeyi gerektiren işler mevsimlik iş olarak değerlendirilebilir.
İşçinin Yıllık izine hak kazanabilmesi için deneme süresi dahil en az 1 yıl çalışması gerekmektedir. Bir başka anlatımla, mevsimlik işçi, 4857 sayılı Kanun’un yıllık ücretli izin hükümlerine dayanarak, yıllık ücretli izin kullanma veya buna dayanarak ücret alacağı isteminde bulunamaz. Hemen belirtmek gerekir ki, 53/3. maddede ki kural, nispi emredici kural olup, işçi lehine bireysel iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile yıllık ücretli izne ilişkin hükümler düzenlenebilir ve mevsimlik işçiler için yıllık izin hakkı tanınabilir.
Mevsimlik işçilerin yıllık izine hak kazanıp kazanamayacağı zaman zaman tereddütte yol açmaktadır. Bu noktada devreye yargı kararları girmektedir. Benzer bir konuyu ele alan Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 15.01.2019 tarih 2018/16916 Esas 2019/955 kararında şu hükme yer verilmiştir: “Dosyada bulunan SGK. Hizmet cetveli ile işe giriş bildirgelerinden davacının sadece 1999 ve 2001 yıllarındaki çalışmasının (342 ve 342 gün olup) 11 ayı geçtiği, daimî kadroya geçtiği 02.02.2001 tarihine kadar diğer yıllardaki çalışmalarının ise 11 ayı (330 gün) bulmadığı anlaşılmaktadır. Yerleşmiş Yargıtay uygulamalarına göre 11 ayı bulan çalışmalar artık mevsimlik olmaktan çıkmakta olup sadece mevsimlik çalışma dahi olsa 11 ayı aşan çalışmalar için yıllık ücretli izin hakkı doğmaktadır”.

Anlaşılacağı üzere Yargıtay uygulamaları ışığında 11 ayı bulan çalışmalar artık mevsimlik olmaktan çıkmakta olup sadece mevsimlik çalışmasa dahi 11 ayı aşan çalışmalar için yıllık ücretli izin hakkı doğmaktadır. Bir diğer ifade ile mevsimlik işçi 11 aydan az çalışıyorsa yıllık izini hak edemez ama çalışma süresi 11 ayı aşıyorsa -mevsimlik çalışma dahi olsa- işçinin yıllık ücretli izin hakkının doğacağı kabul edilmelidir.