"PATRON ÇILDIRDI" GÜNLERİ BİTTİ?

Haziran ayı başı itibari ile başlayan konut kredilerindeki “Patron Çıldırdı” günlerinin sonuna geldik. Zararına verilen kredi oranları ile konut satış rekorları altüst oldu. Tapular kilitlendi, çok ciddi bir yoğunluk oldu, alan aldı, satan sattı ve yılsonuna kadar devam edeceği söylenen bu indirim tam da gayrimenkule yıllarını vermiş profesyonellerin beklediği gibi birden ve ansızın bitiverdi.

Bu 2 aylık süre zarfında doğru fiyattan ev alanlar için öncellikle hayırlı olsun. Bu tarz bir indirim bir daha ne zaman gelir bilemiyorum. Gayrimenkul fiyatları Haziran öncesine oranla %5-%9 arasında bir artış sergiledi. Yani Haziran’dan önce 500.000 TL’lik evi bu iki aylık sürede 530.000 TL – 550.000 TL arasında bir rakam ile alanlar için ortada bir kayıp yok. Ancak bu evi galeyana gelip de 600.000 TL ve üzerinde alanlar için ise çanlar daha sonra çalmaya başlayacak. Çünkü aynı rakamla o gayrimenkulü satmaları için belki yıllar beklemek durumunda kalacaklar. Tabi devalüasyon tarzı bir durum olursa yine aynı rakamları görecektir ancak bu tamamen paranın değer kaybından kaynaklanacaktır. Hoş biz enteresan milletizdir; paramız pul olurken evimizin değeri artıyor diye düşünüp sevinebiliriz. Evinizi doğru fiyattan alıp almadığınızı merak mı ediyorsunuz? Satmaya niyetlendiğinizde bunu çok net anlayacaksınız ki umarım o dönem çok kısa bir süre içerisinde kapınızı çalmaz. Çünkü olası bir senaryoya göre ekonomik krizin daha da hissedilmesi halinde alınan bu gayrimenkuller kısa vadede satılmak durumunda kalırsa; maliyetinin altında rakamları görmesi kuvvetle muhtemel olacaktır. Tabi bu da başkaları için farklı fırsatların ortaya çıkması anlamına gelecektir.

Gayrimenkullerini bu sürede satmayı başaran mal sahipleri için de elbette hayırlı olsun. Bu süre zarfında fiyatlarınızı %20-%30 bandında arttırmadığınız için gayrimenkullerinizle vedalaşabildiniz. Umarım satışlardan elde ettiğiniz rakamlar ile en doğru yatırımları yapmış, varsa borçlarınızı kapatmış ve üzerinizdeki ağırlıklardan kurtulmuşsunuzdur çünkü birçok mal sahibi fiyatlarını muazzam oranlarda arttırdığından ve alıcı adaylarının cebinde kalması gereken parayı da almaya çalıştıklarından gayrimenkullerini satamadı. Bu saatten sonra da düşündükleri rakamları görmeleri biraz hayal olacaktır ne yazık ki. Neticede bu kredi faiz oranları indirimi daha önce yazılarımda bahsettiğim gibi gayrimenkul satanların cebine daha çok para girsin diye değil, alıcı adaylarının ev alabilmesini ve piyasaya nakit akışını sağlamak için yapıldı. Tabi olayı tersten görüp, hükümet benim evimi ederinden daha pahalıya satmamı istiyor diye düşünenler olmadı mı? Tam da tahmin ettiğiniz gibi oldu elbette. Bunların içinden eğrisi doğrusuna denk gelip gayrimenkulünü satan oldu mu? Evet o da oldu, ancak yukarıda yazdığım gibi bu alımı yapanlar olayın farkına vardığında durumu kabul etmeleri bir süre alacaktır, yaşayacakları travma da cabası.

Peki şimdi ne olacak? Benim öngörüm birkaç ay durgunluk olacağı yönünde; Ağustos ayında var olan işlemler sonlanır, sınırlı sayıda satışlar yine gerçekleşmeye devam eder. Ancak bu sürede fiyatlar bir miktar geri çekilmek durumunda kalır, tabi öncesinde gayrimenkul sahipleri bu geri çekilmeye direnir. Çünkü duydukları rakamlar ile piyasa gerçekleri çok farklı olacağından öncelikle bu farkın hazmedilmesi gerekir. Fiyatlar ne kadar geriye çekilir derseniz Haziran’dan öncesine çekilmeyecektir diye düşünüyorum. Zira arada bir de ufak çaplı devalüasyon yediğimizden, yeni inşaat maliyetlerinin artık yavaş yavaş fiyatlandırılması gerektiğinden ve gerçekleşen satışların rakamlarının yarattığı kabullenme psikolojisinden dolayı fiyatlar Haziran öncesine gelmez. Zaten 1-1,5 yıl kadar önce de fiyatların orta ve uzun vadede artacağını yazmıştım, haliyle süreç tam da ilerlemesi gerektiği gibi ilerliyor aslına bakarsak.

Bu süre zarfında bir türlü ev beğenemeyip onlarca fırsatı geri çevirenler; 3000-5000 TL pazarlık edeyim derken buldukları evleri kaçıranlar, gelen alıcı adaylarını reddedip evlerini satamayanlar ne mi yapacak? Gelişmemizin ve refaha kavuşmamızın simgesi olan buzdolaplarımızı yenileyerek, evlerimize ikinci buzdolaplarımızı alarak, odalarımızdan en az birine klima takarak, 3’lü ankastre setimizi değiştirerek ve elbette hala yoksa bir de mikrodalga fırın alarak zenginliğimizin keyfini sürebilir, ekonomimizin her gün yeniden şahlanarak daha da iyiye gittiği bu günlerin bize verdiği rahatlık ile gözlerimizi kapayıp vazifemizi yapmaya devam edebiliriz mesela.

Bu Şehri ve Bu İşi Çok Seviyoruz…