Çanakkale’nin Ezine ilçesinde yer alan ve Osmanlı denizcilik tarihinin önemli figürlerinden Cezayirli Gazi Hasan Paşa’ya ait olduğu belirlenen köşk ve çiftlik kalıntıları, yürütülen kazı ve temizlik çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılıyor. Troya Tarihi Milli Park alanı sınırları içerisinde bulunan yapı kompleksi, Çanakkale Valiliği’nin destekleriyle 2025 yılı kazı sezonunda yeniden bilimsel çalışmaların odağı haline geldi.
Bilimsel sorumluluğu Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Osman Uysal tarafından yürütülen kazı çalışmaları, Troya Müzesi uzmanlarından oluşan ekip tarafından titizlikle sürdürülüyor. Osmanlı donanmasının son dönem önemli kaptan-ı deryalarından biri olan Cezayirli Hasan Paşa’nın bölgedeki varlığını belgeleyen mimari kalıntılar, her geçen gün daha net biçimde ortaya çıkıyor.
Troya Tarihi Milli Park İçinde Stratejik Bir Yapı
Cezayirli Hasan Paşa Köşkü, Ezine ilçesi Mahmudiye köyü Kule mevkiinde, Troya Tarihi Milli Park alanı sınırları içerisinde yer alıyor. Hazine mülkiyetinde bulunan ve 1.106 metrekare yüzölçümüne sahip 2016 parselde konumlanan yapı, köşk, kule ve çiftlik yapılarından oluşan geniş bir kompleksin parçası olarak değerlendiriliyor.
Bugüne kadar tespit edilen en belirgin yapı unsuru, yaklaşık 12 metre yüksekliğinde, kare planlı ve taş duvarlı Hasan Paşa Kulesi oldu. Alçı sıvalı olarak inşa edilen kulenin dört köşesinde sekizgen formda gözetleme mevzilerinin yer aldığı görülüyor. Yapının mimari özellikleri, dönemin askeri ve sivil mimarisine dair önemli ipuçları sunuyor.
Kazılarda Osmanlı Dönemi’ne Ait Önemli Buluntular Ortaya Çıktı
2025 yılı Kasım ayı başında başlatılan kazı ve temizlik çalışmaları kapsamında, gözetleme kulesinin güneyinde yer alan alanlarda yoğunlaşan ekipler, yapı kompleksine ait çok sayıda kalıntıyı açığa çıkardı. Çalışmalarda, doğu çevre duvarının tamamı, kule önünde yer alan tonozlu yapı, taş döşeli yürüme yolları ve çeşitli mekânlara ait duvar izleri tespit edildi.
Kazılar sırasında Osmanlı Dönemi’ne ait seramik parçaları, ithal seramikler, demir aksamlar, sikkeler, Maydos tuğlaları ve devşirme mimari parçalar gün yüzüne çıkarıldı. Ayrıca giriş sağlamak amacıyla kullanıldığı değerlendirilen tonozlu bir yapının kalıntıları da belgelenerek kayıt altına alındı.
Vali Toraman: “Çanakkale, Türk Denizcilik Tarihi Açısından Çok Önemli”
Kazı alanında incelemelerde bulunan Çanakkale Valisi Doç. Dr. Ömer Toraman, Çanakkale’nin Türk denizcilik tarihi açısından taşıdığı öneme dikkat çekti. Osmanlı donanmasının teşkilatlanmasında bölgenin kritik bir rol üstlendiğini belirten Toraman, Gelibolu’nun İstanbul’un fethine kadar Osmanlı Donanması’nın ana merkezi olduğunu hatırlattı.
Vali Toraman, Osmanlı’nın son dönem önemli kaptan-ı deryalarından Cezayirli Hasan Paşa’nın bu bölgeyle yakından ilgilendiğini ve burada şahsi bir çiftlik kurarak varlığını ortaya koyduğunu ifade etti.
“Bu Eserleri Korumak ve Gelecek Nesillere Aktarmak Vazifemiz”
Tarihi yapıların zaman içerisinde doğal ve beşeri etkenlerle tahrip olduğunu vurgulayan Vali Toraman, bu mirası koruma sorumluluğu taşıdıklarını belirtti. Kule ile sınırlı olmayan yapı kompleksinin bütüncül şekilde ortaya çıkarılmasının hedeflendiğini ifade eden Toraman, kazı çalışmalarının bu amaç doğrultusunda planlandığını kaydetti.
Çanakkale Valiliği ve İl Özel İdaresi’nin destekleriyle sürdürülen çalışmaların, ilerleyen süreçte restorasyon ve ihya projelerine zemin oluşturması amaçlanıyor.
Kazılar Önümüzdeki Yıl da Devam Edecek
2025 yılı kazı sezonunun zorlu şartlara rağmen verimli geçtiğini belirten Vali Toraman, çiftliğin avlusu ve müştemilatlarının ortaya çıkarıldığını söyledi. Henüz kazılmamış alanların bulunduğunu ifade eden Toraman, çalışmaların önümüzdeki yıl da devam edeceğini açıkladı.
Cezayirli Hasan Paşa Köşkü’nün, Çanakkale’nin Türk denizcilik tarihine sunduğu katkının somut bir nişanesi olarak korunması ve gelecek nesillere aktarılması hedefleniyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: