Temsil yetkisi

SORU 1: Temsil Nedir? Niçin Kullanılır?
Kişilerin hukuksal işlemlerini bizzat yapmaları yerine, bir başkası aracılığıyla yapmaları söz konusu olabilmektedir. Kişilerin temsilci ile işlem yapmak istemelerinin nedenleri arasında kişilerin, sözleşmelerini bizzat yapmasının bazen masrafa ve zaman kaybına yol açabilmesi, kişinin, diğer taraf ile karşılaşmak istememesi, yapılacak olan sözleşmenin kişinin bilgisi ve uzmanlığı dışında olması nedenleri genellikle yer almaktadır.
SORU 2: Temsilin Türleri Nelerdir?
1- Yasal Temsil: Yasadan kaynaklanan bir temsil söz konusudur. Yani temsil yetkisi ve kapsamı yasa tarafından düzenlenmiştir. Örneğin, Veli, velayet altındaki küçüğün temsilcisi, vasi, vesayet altındaki kişinin yasal temsilcisidir.
2- İradi Temsil: Hukuksal işleme dayanan temsilde temsil yetkisi ise, temsil olunan kişinin iradesinden doğar.
3- Dolaylı Temsil: Temsilci kendi adına ancak temsil olunan kişinin hesabına hareket eder. Bunun sonucu olarak, dolaylı temsilde 2 tane hukuksal işlem vardır. Birinci aşamada: temsilci 3. kişiyle kendi adına fakat temsil olunanın hesabına bir işlem yapar. Daha sonra, bu işlemin sonuçlarının temsil olunana devir işlemi yapılır.
4- Doğrudan Doğruya Temsil: Temsilci hiçbir zaman 3. kişiyle yapılan hukuksal işlemin tarafı olmaz. Temsilci, doğrudan temsil olunanın adına ve hesabına hareket eder. Bir tek işlem ve bir tek aşama söz konusudur.
SORU 3: Temsilin Tarafları Kimlerdir?
Temsil Olunan, Temsilci ve Üçüncü Kişidir. Temsil, üçlü ilişkiyi gerektiren bir hukuksal kurumdur.
SORU 4: Temsil Olunan ile Temsilci Arasındaki İlişki Nasıldır?
Temsil olunan ile Temsilci arasındaki ilişki, iç ilişkidir. Bu ilişki t. Olunan tarafından temsilciye verilen temsil yetkisidir. Temsil yetkisinin verilmesi ise tek taraflı bir hukuksal işlemdir. Bu nedenle temsil olunanın bu konudaki iradesini açıklaması yeterlidir. Temsilcinin kabul iradesi gerekmez. Ama tabi bu yetkiyi kabul etmek ve kullanmak zorunda değildir. Ancak, temsilci, geçerli olarak verilen bu yetkiyi kullandığı takdirde temsil söz konusu olur. Bu yetkiyi kabul etmez ve kullanmayı reddederse, temsil oluşmaz.
SORU 5: Temsil Olunan ile 3. Kişi Arasındaki İlişki Nasıldır?
Doğrudan doğruya temsilde; temsilcinin yetki sınırları içinde ve geçerlilik koşullarına uygun olarak yaptığı hukuksal işlemin hüküm ve sonuçları temsil olunanın şahsında doğurur. Dolaylı temsilde ise; temsilci, kendi adına fakat temsil olunan hesabına yaptığı hukuksal işlemin sonuçlarını temsil olunanın devir yükümlülüğü altına girer.
SORU 6: Temsil Yetkisinin Sona Erme Sebepleri Nelerdir?
• Geri Alma (Azil)
• İstifa
• Sürenin Sona Ermesi
• Konusuz Kalması
• Ölüm-Gaiplik- Ehliyetin Kaybı-İflas
SORU 7: Temsilin Sona Ermesinin Sonuçları Nelerdir?
Temsil yetkisinin sona erdiğini bilen veya bilmesi gereken 3. kişilerin, temsilciyle yaptığı hukuki işlemler temsilciyi bağlamaz. Bu türlü sözleşmeye temsil olunan tarafından onam verilmemesi halinde, 3. kişi zarara uğramışsa bu zararın tazmin edilmesini ancak kendisini yetkili temsilci olarak gösteren kusurlu kişiden talep edebilir. Temsil yetkisinin son bulduğundan haberdar olmayan iyiniyetli 3. kişilerin yetkisiz temsilciyle yaptığı hukuksal işlemler temsil olunanı bağlar.
Avukat Ezgi ENGİN