Spina bifida, dünyada binde 1-3 oranında görülürken Türkiye’de binde 3-5 oranında daha sık rastlanıyor. Her yıl yaklaşık 3 bin 750 bebek bu doğumsal anomaliden etkileniyor. İstanbul Beykent Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. İbrahim Alataş, erken teşhis ve anne karnında yapılan cerrahinin, bu bebekler için hayat kurtarıcı olduğunu vurguluyor.
Dr. Alataş, spina bifida hastalarının anne karnında ameliyat edilmesi sayesinde yürüyebilen, koşabilen ve zihinsel engeli olmayan sağlıklı bireyler olarak dünyaya gelebileceğini belirtti.
Anne Karnında Cerrahi: Hayata Umut
Fetal cerrahi, spina bifida tanısı alan bebekler için önemli bir tedavi seçeneği. Op. Dr. Alataş, “Fetal cerrahi genellikle gebeliğin 26’ncı haftasında uygulanır. Bebeğin sırtındaki açıklık kapatılarak sinir sistemi korunur. Bu sayede motor ve zihinsel engeller önlenir” dedi.
Anne karnında yapılan operasyon, bebeklerde oluşabilecek kalıcı hasarları minimuma indiriyor ve normal bir yaşam sürme şansını önemli ölçüde artırıyor.
Tanı ve Değerlendirme Süreci
Spina bifida, gebeliğin erken dönemlerinde tespit edilebiliyor. Dr. Alataş, tanı sürecini şöyle özetledi:
12-16. haftalar: Ultrason ile spina bifida tanısı konulabiliyor.
18-20. haftalar: Beyin cerrahisi, çocuk cerrahisi, perinatoloji ve çocuk hastalıkları uzmanlarının yer aldığı konseyde değerlendirme yapılıyor.
Fetal cerrahi için bazı kriterler bulunuyor: Bebeğin bacak hareketlerinin olması, genetik anomali bulunmaması ve annenin cerrahiye uygun olması gerekiyor.
Riskler ve Faydalar
Fetal cerrahinin hem anne hem de bebek için bazı riskler taşıdığını belirten Dr. Alataş, faydaların çok daha ön planda olduğunu aktardı:
“Bebeğin sırtındaki yaranın erken kapanması, sinir hasarını önler. Böylece motor ve zihinsel engellerden korunarak sağlıklı doğma şansı artar.”
Folik Asit Eksikliği Büyük Risk
Spina bifida gelişiminde en önemli risk faktörlerinden biri folik asit eksikliği. Dr. Alataş, folik asit kullanımının önemini şöyle açıkladı:
“Avrupa ve Amerika’da 18 yaş üstü tüm kadınlara günlük folik asit kullanımı önerilir. Türkiye’de genellikle gebelik tanısı konulduktan sonra başlanıyor. Bu da koruyucu etkisini azaltıyor. Gebelik planlayan tüm kadınların günlük folik asit alması büyük önem taşıyor.”
Türkiye’deki Durum ve Uyarılar
Türkiye’de bilinçli gebelik ve düzenli folik asit kullanımının yeterli seviyede olmadığını kaydeden Dr. Alataş, ailelere şu çağrıda bulundu:
“Spina bifida tanısı alan gebelerin vakit kaybetmeden fetal cerrahi merkezlerine başvurması gerekir. Ameliyat kararı zor olsa da sağlıklı yürüyen bir çocuk görmek bu riske değerdir. Gebelik planlayan tüm kadınların folik asit kullanması ve düzenli kontrollerini aksatmaması büyük fark oluşturur.”
Spina Bifida ile Mücadelede Farkındalık
Erken tanı, anne karnında yapılan cerrahi ve folik asit kullanımı, spina bifida ile mücadelede kritik öneme sahip. Uzmanlar, ailelerin bilinçlenmesi ve gerekli önlemleri almasının, Türkiye’de doğan spina bifida vakalarının etkisini azaltacağını vurguluyor.
Op. Dr. Alataş, son olarak, bu süreçte ailelerin bilinçli ve hızlı hareket etmesinin, çocuklarının sağlıklı bir yaşam sürmesinde belirleyici rol oynadığını ifade etti.
Yorumlar
Kalan Karakter: