Pasif agresif kişilik

Pasif agresif kişiler duygularını, hislerini, düşüncelerini ve taleplerini saklarlar. Duygu ve düşüncelerini açıkça ifade etmek yerine dolaylı yoldan olumsuz davranışlarla gösterirler. Örneğin çatışma içinde olunan birisiyle konuyu konuşmak yerine; aşırı sessiz olmayı, sinirli davranmayı, küsmeyi, somurtmayı veya dengesiz gibi dolaylı olumsuz tepkilerde bulunmayı seçerler. Bunun yanında, üstü kapalı hakaretler ve huysuz davranışlarda bulunmak, duygusal taciz boyutunda manipülatif davranışlar sergilemek, başkalarının ilişkilerini bilerek /bilmeyerek sabote etmek de pasif agresif davranışına giren örneklerden bazılarıdır. Bu kişiler içlerindeki öfke duyguları ve saldırganlık dürtülerini yok sayıp bastırır. Bu dürtülerin yok sayılmasıyla içlerindeki öfkeyi nasıl yöneteceklerini bilemezler ve bunları doğru ifade edemez, olumsuz yönde kullanırlar. Birey yaşadığı öfkeyi karşı tarafa bilinçdışı bir işleyişle yansıtır ve genellikle yansıttığı öfkenin farkında değildir. Pasif agresif kişiler olaylar karşısında süreci uzatarak engeller koyan, erteleyen, sorunlarla başa çıkmayan inatçı ve düşük özgüvenli özelliklere sahip kişilerdir. Bu özellikler pek çok bireyde görülebilir fakat pasif agresif kişilik bozukluğuna sahip bireylerde kronik ve esnetilemeyen bir davranış örüntüsü halindedir.
Pasif agresif kişilik bozukluğunun en önemli sebebi yetiştirilme tarzıdır. Birçok ailede öfke duygusu kabul edilemeyen bir duygudur.Kendini açıkça ifade etmenin yasak olduğu otoriter bir ailede yetişen çocuk öfke ve düşmanlık duygularını ifade etmenin başka yollarını öğrenmek mecburiyetinde kalıyor ve pasif agresiflik yolunu tercih ediyor. Ailelerine bağlı olan çocuk, öfke duygusunu ifade edemediğinden ailesine dolaylı yoldan saldırıyor ve bu davranışı yetişkinliğine taşıyor.
Pasif agresif kişilik bozukluğunda en çok görülen özellikler:
• Çoğunlukla karamsar, muhalif, inatçı, huysuz ve uyumsuz davranışlar sergilerler. Dürtüsel ve beklenmedik, aniden yükselen tepkiler verebilirler.
• En ufak şeye alıngandırlar, empati kurmakta güçlük yaşar, asık suratlı, kıskanç ve kindardırlar.
• Kırgınlığı, öfkeyi, kızgınlığı direkt ifade etmek yerine dolaylı yolları tercih ederler.
• İstemedikleri durumla karşılaştıkları zaman öfke yaşarlar. Somurturlar, kızarlar, muhalif olurlar.
• Kolayca küsmeye meyillidirler.
• Sürekli etrafı eleştirme eğilimindedirler. Başkaları tarafından gelen eleştiri ya da tavsiyeler nedeniyle bozulur, tepki gösterirler.
• Manipülasyonlarla duygusal şiddet yaşatarak ilişkiyi yönetmeye çalışırlar.
• Sorunlarla ve kişilerle yüzleşmekten kaçarlar.
• Kendilerine verilen görevleri erteler ve unuturlar. Karşı tarafa tepkisini göstermek için tam vaktinde ve eksiksiz yapabilecekleri işleri bilerek geç ve özenmeden yaparlar ve bu gecikmenin her zaman mantıklı bir açıklamasını bulurlar.
• Kendilerini her anlamda başarılı, doğru kişi olarak görürler. Bu sebeple herhangi bir sorun veya kusur olunca bunun kaynağı olarak karşı tarafı gösterirler. Kendi hatalarının sorumluluğunu almazlar.
• Gelecekte ne olacağını tahmin edemedikleri için güvensiz hissederler. Gelecek ile ilgili sürekli negatif düşünceleri vardır.
• Kendisini değersiz hisseder. Değerinin verilmediğini, haksızlığa uğradığını, yanlış anlaşıldığını, şanssız olduğunu düşünürler.
• Hayır diyemediği için uyumlu gözüküp sonradan durumu sabote ederler.
Uzm. Klinik Psikolog Duygu Engin
www.psikologduyguengin.com