Erkek böcek sensin kraliçe böcek ise benmişim...

Merhaba sevgili okurlar, nasılsınız? Bugün sizlere aslında eski sayılabilecek fakat benim yeni izlediğim bir filmden bahsetmek istiyorum. 2006 yapımı olan William Friedkin tarafından yönetilen psikolojik korku filmi Bug (Tr: "Böcek") trajik bir geçmişe sahip garson kadın (Agnes) ile eski bir askerin (Peter) bir ilişkiye başlaması çerçevesinde gelişir. Peter'in bizlere sunduğu geçmişi, ikilemler ve garip ayrıntılarla doludur; ancak göze çarpan ana yanılsama, Peter'in derisinde sürünen böceklerin, Agnes ile kaldıkları otel odasını istila etmesidir. Agnes ise yavaş yavaş gerçek ve yanılsamayı birbirine karıştırır. Agnes ve Peter'in yaşadığı durum, paylaşılan psikotik bozukluğun Folie imposée alt alanı olarak incelenir; yani sanrı, ikinci partnere empoze edilmiştir. Eş zamanlı psikozun aksine, bağımsız olarak aynı sanrılar geliştirilmiştir. Filmde bahsi geçen Folie imposée’nin ne olduğunu anlayabilmek için öncelikle paylaşılan psikotik bozukluk ne demektir onu anlamamız gerekir.
Paylaşılan psikotik bozukluk
Paylaşılan psikotik bozukluk (İng: "Shared Delusional Disorder" veya kısaca "SDD", Fr: "Folie à Deux") bir sanrının yakın ilişki içindeki (genellikle aile üyeleri) iki veya daha fazla insan tarafından paylaşılması şeklindeki zihinsel bir bozukluktur. Genellikle iki birey arasında görüldüğü için Fransızca ismi "iki kişi tarafından paylaşılan bozukluk" anlamında Folie à Deux olarak bilinse de hastalığın paylaşıldığı kişi sayısına göre ismi değişir. Örneğin bir psikotik bozukluk 3 kişi tarafından paylaşılıyorsa buna Folie à Trois, bir ailenin tamamı tarafından paylaşılıyorsa Folie à Famille olarak isimlendirilir.
Sanrının nasıl benimsenildiğini açıklamak için Folie à Deux, farklı kişiler tarafından tanımlanmış alt sınıflara ayrılmıştır:
Folie imposée: Empoze edilen psikozdur. Buna göre sanrı, bir diğer kişiye yakın bir ilişki sonucunda aktarılır.
Folie simultanée: Eş zamanlı psikozdur. İki partnerde psikozu geliştirmeye yatkın uzun bir sosyal etkileşime sahiptir.
Folie communiquée: İletilen psikozdur. Empoze edilen psikoza benzerdir; ancak ikinci partner, sanrılara daha fazla dirençlidir.
Folie induite: Uyarılmış psikozdur. Birincil partnerde ikincile ek sanrılar bulunur.
Paylaşılan Psikotik Bozukluk Vaka Raporları
Bu bozukluğu daha iyi anlayabilmek için, iki vakayı örnek verebiliriz: Vakalardan birinde; 40 yaşında, eşinden boşanmış, düşük sosyo-ekonomik bir geçmişe sahip anne ve birlikte yaşadığı 20 yaşındaki bekar oğlu, komşularını onları öldürmek için büyü yaptıkları ve hatta içme suyu kaynaklarını zehirleyerek kendilerinden kurtulmaya çalıştıkları ile suçluyorlardı. Kadının ayrıca zulüm görme sanrıları, endişeli bir ruh hali ve üçüncü şahıs işitsel halüsinasyonları vardı. Oğlunun da içine kapanık bir davranış sergilediği ve bazı tehlikeler konusunda endişeli olduğu gözlemlendi. Anne ve oğlun birbirinden izole bir şekilde tedavilerine başlandı ve 10 ay boyunca düzenli takip edildi.
Bir diğer vaka da 30 yaşında eşinden boşanmış anne ve 8 yaşındaki oğlu arasındaydı. Anne, boşandığı eşinin, çocuğuna fiziksel saldırılar uyguladığı ve ona kötü davrandığını iddia ederken, oğlu, babasının ve adamlarının onu ciple kaçırıp saldırdıklarını düşünüyordu. Anne, oğlunun vücudunda bulunan normal kırışıkların darp izi olduğunun ve oğlunun böbreğinin kocası tarafından çıkarıldığını ifade ediyordu. Yatırıldıkları koğuştan kaçmayı başardıkları için tedavileri tamamlanamadı ve durumları sonradan takip edilemedi.
Bir, iki, üç tamam peki aile de kabul ama toplu histeri de nedir?
Toplu histeri bir dizi fiziksel semptomun herhangi bir tanımlanabilir hastalık etkeni, organik bir bozukluk olmaksızın bir salgının ortaya çıkması durumu olarak tanımlanabilir. Histeri salgını, Orta Çağ'dan bu yana tanımlanmaktadır ve bugüne kadar bu salgına örnek teşkil ettiği iddia edilen çeşitli vakalar ileri sürülmüştür.
Bir toplu histeri vakası olarak kabul edilen Tanganyika gülme salgını (İng: "Tanganyika laughter epidemic"), anlatılara göre, kızlara özel bir yatılı okulda küçük bir öğrenci grubu ile başlayan, başka birtakım sendromu da içeren gülme sendromunun, okula ve bazı köylere yayılması şeklinde gerçekleşmiştir. Bu salgın sonucunda okulun kapatılması kararı alınmıştır. Salgının nedeninin, toplumun içinde bulunduğu bazı ortak stres faktörleri olduğuna inanılmaktadır.
Yani ağlanacak halimiz var güleriz kahkahayla gibi bir durum olmuş anladığım kadarıyla...
Mukaddes GEZER