Homeros Olsaydım

Eylül ayıyla birlikte güz konulu bir şeyler yazmak, boyamak ya da yontmak adet oldu. Ama gene de “yaz bitti” demek için erken. Eylül her zaman yazdan yanadır.

Mitolojik zamanda olsaydım, bir şeyler yazmam gerekseydi, Homeros olsaydım mesela; rüzgar tanrıları arasındaki ilişkilere benzer bir ilişki, bir soy silsilesi de, aylar ve mevsimler için kurardım. Troia savaşında annesi Hera’nın tarafını tutan Hephahistos gibi eylül de küçük bir çocuk olurdu ve annesinin tarafını tutardı. Yaz ayının burada ana tanrıça olacağı kesin. İnsan, Çanakkale’de aynı atmosferini koklayarak büyüyünce, aklının mitolojik çalışması normal sanırım.

Eylüle dönecek olursak; hava ilk yağmurlarla birlikte soğumaya başlar bundan sonra. Sabah saatlerinde güneş parçası avlayan “kapı önü esnafları” çoğalır yavaştan. Önlüklü silgili erken saatlerde, sabah serinliğiyle karışık asfalt kokuları gelir burnumuza. Kokulara kodlanmış anılarımı en çok eylülde hatırlarım nedense. Geçiş anı olduğu içindir muhtemelen.

“Kıyılar, köşeler, sınırlar; bereketlidir, renklidir ve bilgiler barındırır.” Sosyal bilimciler böyle söylüyor. Bu mevsim geçişlerini de tıpkı sınır gözler gibi gözlemeli. Zenginlikleri fark edip istifade etmeli.

Şu sıra İlber Ortaylı’nın “Bir Ömür Nasıl Yaşanır” adlı röportaj (nehir söyleşi) içerikli kitabını okuyorum. “Şimdiki aklım olsa, Amerika’da değil İsrail’de okurdum. Doğu-Batı kültürünün sentezini en iyi alabileceğiniz üniversiteler orada çünkü.” diyor. İlber hoca da kıyıların köşelerin birikimini işaret ediyor. Bir de şunu nakletmek isterim. Yıllar evvel nasıl bir yol izleyeceğini bilemediğinde, dilemmaya (ikilem) düştüğünde, zamanın cumhurbaşkanı olan Süleyman Demirel’e danışmış. “Efendim, bana milletvekili teklifi geldi. Nasıl değerlendirmeliyim? Ne dersiniz?” diye. Süleyman Demirel de “Senin gibi, kamu vicdanını iyi bir şekilde temsil edecek kişilere ihtiyaç var. Politikacı nasıl olsa bulunur.” diyerek İlber hocanın akademisyenliği seçmesinde şiar olmuş. Çok da iyi olmuş. Böylelikle biz yeni kuşaklar da istifade edebiliyoruz kendisinden.

Kıyıları, köşeleri, mevsim geçişlerini, kültür birikimlerini fark edip istifade edebilmemiz temennisiyle. Hoşça kalın.