Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Kastamonu’nun Hanönü ilçesinde yer alan Yeniköy Köyü’ne bağlı Çayırcık Köyönü Mevkii hakkında önemli bir karar aldı. 14 Kasım 2025 tarihli toplantıda alınan karara göre bölge, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edildi.
Kurulun 5980 numaralı kararıyla; Hazine adına kayıtlı 113 ada 27 parsel ile özel mülkiyete ait 113 ada 26 ve 73 parselleri kapsayan alanın, barındırdığı kültürel katmanlar ve arkeolojik değerler nedeniyle korunması gerektiği belirtildi. Söz konusu tescil, Kastamonu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün 09.09.2025 tarihli başvurusu, uzman raporları ve kurum görüşleri doğrultusunda gerçekleştirildi.
Arkeolojik Değerler Nedeniyle Tescil Edildi
Kurul kararında, bölgenin 2863 sayılı Kanun’un 6. maddesinde belirtilen kültür varlığı özelliklerini taşıdığı vurgulandı. Yapılan teknik incelemelerde alanın arkeolojik nitelik taşıdığı belirlenirken, karar ekinde yer alan 1/1000 ölçekli koordinatlı kadastral harita ve tescil fişi de onaylandı.
Bölgenin III. derece sit olarak belirlenmesi, kültürel varlıkların korunmasını esas alırken kontrollü kullanım ve sınırlı yapılaşmaya da belirli koşullarla izin veriyor. Bu nedenle tescil, hem korunma gereksinimine hem de bölgedeki mevcut yaşam döngüsüne uyum sağlayacak şekilde düzenlendi.
Yeni Yapılaşma Talepleri Sondaj Şartına Bağlandı
Kurulun en dikkat çeken kararlarından biri, sit alanındaki parsellerde yapılacak yapılaşma taleplerine ilişkin oldu. Buna göre:
Yeni yapı talepleri olması halinde ilgili Müze Müdürlüğü denetiminde arkeolojik sondaj yapılması zorunlu olacak.
Sondaj sonuçları Kurul’a sunulacak ve uygun görülmesi halinde uygulamaya geçilebilecek.
Eğer sondaj sırasında kültür varlıklarına rastlanırsa, alanın sit statüsü yeniden değerlendirilecek.
Bu karar, bölgedeki potansiyel arkeolojik buluntuların korunması ve bilimsel kayıt altına alınmasını amaçlıyor.
Projeler Müze Denetiminde Uygulanacak
Kurulun belirlediği geçiş dönemi koruma esaslarına göre, bölgede yapılacak her türlü yapılaşma veya teknik çalışma sıkı denetim altında yürütülecek.
Kurulun uygun bulduğu mimari projelerin temel hafriyat ve zemin müdahaleleri Müze Müdürlüğü denetiminde yapılacak.
Resmî veya özel kurumların gerçekleştireceği kanalizasyon, içme suyu, enerji nakil hattı, telefon hattı ve benzeri altyapı uygulamaları Kurul kararı sonrasında yine müze denetimiyle yürütülecek.
Bu düzenlemeler, arkeolojik kalıntıların zarar görmesini önlemek amacıyla getirildi.
Ağaç Dikimi ve Sökümü İçin de Kurul İzni Gerekiyor
Arkeolojik sit statüsünün getirdiği koruma yükümlülükleri yalnızca inşaat ve altyapı faaliyetleriyle sınırlı değil. Buna göre:
Sit alanında ağaç dikimi veya sökümü yapılmadan önce Koruma Bölge Kurulu’ndan izin alınması zorunlu.
Bölge için henüz Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlanmadığından tevhit ve ifraz işlemleri yalnızca teknik zorunluluk durumlarında ve Kurul izniyle yapılabilecek.
Bu uygulamalar, doğal dokunun kültürel katmanlarla birlikte korunmasını hedefliyor.
Aykırı Uygulamalara Karşı Yaptırım Uygulanacak
Kurul, sit alanında belirlenen koruma ilkelerine aykırı herhangi bir uygulamanın tespiti halinde ilgili idarelerin gerekli işlemleri yapacağını belirtti.
Mevzuata aykırı çalışmaların durdurulması, belgelerin Kurul’a iletilmesi ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılması karara bağlandı. Böylece bölgedeki arkeolojik varlıkların zarar görmesinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Kuruldan İzin Alınmadan Fiziksel Müdahale Yapılamayacak
Tescil edilen III. derece arkeolojik sit alanında yapılacak her türlü fiziki ve inşai müdahale için Kurul onayı şart. Ayrıca bölgenin korunması için:
Güvenlik tedbirlerinin alınması,
Can ve mal güvenliğini sağlayacak önlemlerin ilgili kurumlarca yerine getirilmesi
zorunlu olacak.
Kültürel Mirasın Geleceğe Aktarılması Hedefleniyor
Çayırcık Köyönü Mevkii’nin tescili, yalnızca bölgenin arkeolojik potansiyelinin korunması açısından değil, Kastamonu’nun kültürel değerlerinin geleceğe aktarılması adına da kritik önem taşıyor.
Bu süreç, hem bilimsel araştırmaları hem de bölgenin kültürel kimliğinin geliştirilmesini destekleyecek adımların başlangıcı olarak görülüyor. Kurul kararı, bölgedeki tüm faaliyetlerin kontrol altında, planlı ve bilimsel esaslara uygun şekilde yürütülmesini sağlayacak.
Yorumlar
Kalan Karakter: