Müteahhit dolandırıcılığı

SORU 1: Genel Anlamda Dolandırıcılık Eylemi Nasıl Gerçekleşir? Unsurları Nelerdir?

Dolandırıcılık suçunun meydana gelebilmesi için; failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Fail tarafından gerçekleştirilen hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte birtakım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı her somut olayda değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.

SORU 2: Müteahhit Dolandırıcılığı Nasıl Oluşur?

Genellikle alıcılar, müteahhidin satış veya satış vaadi sözleşmeleriyle tapusunu devretmeyi vaat ettiği alıcılara vaat edilen taşınmazın devrinin gerçekleşmemesi, alıcıların oyalanmak suretiyle bekletilmesi ya da müteahhitlerin iflas ederek kaçmaları halinde, alıcıların verdikleri parayı geri ve taşınmazın tapusunu alamamaları halinde savcılığa başvurarak suç duyurusunda bulunmakta ve bunun sonunda istenilen sonucu alamamaktadırlar.

Çünkü burada yukarıda açıklanan dolandırıcılık suçu unsurları gerçekleşmemiştir. Taraflar arasında hukuki uyuşmazlık söz konusu olduğundan uyuşmazlığın çözümü de Hukuk Mahkemelerinde olacaktır.

O halde bu suç nasıl oluşacaktır?

İlk olarak; İnşaat şirketleri yetkililerince görselliğe hitap eden maketlerin ve broşürlerin gösterilmesi suretiyle ve çeşitli vaatlerle daire satın almaya ikna edilmeleri ardından vaat edilenden farklı ve düşük kalitede evin teslim edilmesi ya da evin tapusunun hiç devredilmemesi şeklinde görülmektedir.

İkinci olarak; müteahhit 1 daireyi esasen 2 defa satmakta yani önce daireyi bir kişiye satıp satış bedelini almakta ardından tapuyu devretmeden aynı tapuyu bu sefer bankaya teminat gösterip bankadan kredi almaktadır. Amaç zaten bankadan alınan krediyi ödemeden dairenin bankanın eline geçmesini sağlamak yani daireyi dolaylı yoldan bankaya satmış olmaktır.

Üçüncü olarak; müteahhit yine 1 daireyi 2 defa satmakta ancak bu sefer sattığı kişiler taşınmazı isteyen alıcılardır. Bu halde müteahhit, alıcılardan taşınmaz bedelini almakta ancak tapuyu kimseye devretmemekte ve alıcıların parasını iade etmemektedir.

SORU 3: Müteahhit Dolandırıcılığı Suçunun Cezası Nedir?

Ticarî faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin, güvenilirliğini sağlamak amacıyla, bu suçun, tacir (kişisel olarak ticaretle uğraşan kimseler) veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticarî faaliyetleri sırasında işlenmesi, TCK’nın 158/1-h bendinde nitelikli hâl kabul edilmiştir. Yargıtay 15. Ceza Dairesi E. 2011/15770 K. 2012/41895 T. sayılı ve 24.9.2012 tarihli kararında müteahhitler tarafından işlenen dolandırıcılık suçu nitelikli kabul edilmiştir. İlgili kararda meslek sahibi kişiler tarafından mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi hali nitelikli dolandırıcılık hali sayılmıştır. Bu bakımdan ev satışıyla bağlantılı dolandırıcılık eylemleri eğer inşaat şirketi yetkilileri veya müteahhit tarafından işlenmişse nitelikli dolandırıcılık suçu söz konusu olacaktır. Nitekim bu kişilerin daire satışına ilişkin meslekleri dikkate alınarak suçun vasfı bu kapsamında değerlendirilecektir. Son yıllarda gelişen bir dolandırıcılık türü ise müteahhidin sattığı dairenin tapusunu vermeyip, banka lehine ipotek tesis ederek bankadan kredi çekmek şeklinde işlenmektedir.

Avukat Ezgi ENGİN