Vejeteryan ve vegan beslenme

Vejetaryen kelimesinin kökeni Latince “Vegetus” tan gelir. Et, balık kümes
hayvanlarının tüketilmediği süt ürünlerinin ve yumurtanın ise isteğe bağlı olarak tüketildiği beslenme tarzına denir. Kısaca "et yememek" anlamına gelen ve yedi ayrı grup altında farklılık gösteren bir yemek yeme kültürüdür.
Vejetaryen Türleri:
Lakto-vejetaryen: Balık et ve tavuk gibi hayvansal gıdalar tüketmezler ancak süt, yoğurt ve peynir gibi besinleri yerler. Lacto-ovo vejetaryen: Et ürünleri yemezler süt ve süt ürünleri ve yumurta yerler. Semivejetaryen (yarı vejetaryen): Sebze tüketirler. Süt ve süt ürünleri ve yumurta yerler. Az miktarda et, balık ve tavuk yiyebilirler.
Vegan kelimesi, 1944 yılında ElsieShrigley ve Donald Watson tarafından vejetaryen (vegetarian) kelimesinden türetilmiştir. Veganizm, et ve süt ürünleriyle birlikte hayvan kaynaklı yumurta, bal, deri, süet, yün ve ipek gibi ürünleri de reddeder.” Veganlığın temelinde çevreyi koruma, sağlıklı beslenme, dini inanışlar gibi sebepler olsa da; en büyük neden, hayvanlara saygıdır.
Vegan, vejetaryen beslenme önceleri çok bilinen beslenme türleri olmasa da günümüzde popülaritesi oldukça yüksek beslenme biçimleridir. Bazen kulaklara et yememek, sadece bitkisel ürünlerle beslenmek çok sağlıklı gelebiliyor ancak detaylı bir inceleme yapıldığında ve çalışmalara bakıldığında bazı eksikliklerle karşılaşılıyor.
Araştırmalarda vejetaryen bir diyetin, yüksek lif, folik asit, C ve E vitaminleri, potasyum, magnezyum ve birçok fito kimyasal içeriğe ve doymamış bir yağ içeriğine sahip olduğu görülmüştür, vegan diyetler ise daha az doymuş yağ ve kolesterol ve daha fazla diyet lifi içerir.
Veganlar daha ince olma eğilimindedir, serum kolesterolü düşüktür ve kan basıncını düşürür, bu da kalp hastalığı riskini azaltır. Bunun yanı sıra et tüketimi hiç olmadığı için veganlarda B-12 ve D vitaminlerini, kalsiyum ve uzun zincirli n-3 (omega-3) eksikleri görülür ve takviye edilmeleri gerekir.
Artan popülariteyle birlikte vegan, vejataryen beslenme ekonomide de kendine yer bulmuştur. Bu popülariteyi fırsat bilen firmalar vegan ürün çeşitlerinde artışa giderken, vegan restaurant artışı ve vegan pazarlar da birbirini takip ediyor.
Araştırmalar vegan sayısının her yıl 4 kat arttığını söylüyorlar. Vegan ürün içeriğini sağlamayan, sağlıklı olmayan birçok ürün de bu dönemde piyasada yerini almış bulunuyor, hem de çok yüksek fiyatlarla.
Sağlıklı kalın.