Deneme süresinde ihbar tazminatı oluşur mu?

Deneme süresinin amacı işveren ve işçinin birbirini tanımaları ve koşulları görmeleridir. Bu sürede işçi, çalışma şartlarının kendine uygunluğunu görerek, işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlayabilecektir. İşveren için de işçinin çalışmasının gözlenip işyerinde faydalı olup olamayacağı konusunda işçi hakkında fikir sahibi olmaya yarar deneme süresi. Deneme süresinin bulunması iş sözleşmesinin asli bir unsuru değildir. Yani her iş sözleşmesinde deneme süresinin olması zorunlu tutulmamıştır. Taraflar deneme süresinin olmasını istiyorlarsa sözleşmeye bu yönde bir hüküm koymak zorundadırlar. Bu nedenle ileride oluşacak bir itilaf durumunda deneme süresinin varlığını iddia eden taraf, iş sözleşmesinde deneme kaydının varlığını ve öngörülen deneme süresinin ne kadar olduğunu ispatlamak zorundadır. Bu nedenle iş sözleşmesinin yazılı yapılması veya en azından deneme süresi kaydını gösteren özel bir metin imzalanması ispat açısından önemlidir. Diğer türlü yazılı belge bulunmayan hallerde, karşı taraf ikrar etmezse deneme kaydının ispatı çok zor olacaktır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 15’inci maddesine göre deneme süresi en fazla 2 ay olarak belirlenebilir. Fakat toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabileceği kanunda düzenlenmiştir. İşveren ve işçi deneme süresini azaltabilirler fakat arttıramazlar. Deneme süresi işçiye maaşının ödenmemesi ya da geç ödenmesi için konulmuş bir hüküm değildir. İşveren işçiye asgari ücretten az olmamak şartıyla çalıştığı günlerin parasını eksiksiz ödemek zorundadır, daha sonra ödemeyi teklif edemez. İşçi 1 gün bile çalışsa ücreti ödenmelidir. Deneme süresi, yıllık izin ve kıdem tazminatının hesaplanmasında süreye eklenir. Çünkü önemli olan işçinin işe başlangıç tarihidir ve hesaplamalarda bu tarih esas alınır. Yani 2 ay deneme süresi dahil 1 yıl çalışan işçi 10 ay değil, 1 yıl çalışmış olarak kabul edilir. Deneme süresi içerisinde işçinin sosyal sigortaya ilişkin hakları devam eder. Yani deneme süresinde sigorta yapılması zorunludur.
Deneme süresi taraflara bildirim sürelerine uymadan ve tazminatsız olarak fesih hakkı verir. Yani ihbar sürelerini beklemeden işçinin istifa etmesi ve aynı şekilde işverenin işçisini sizi ihbar süresine uymadan işten çıkarması mümkündür. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir.
.