İşveren sosyal yardımların türünü değiştirebilir mi?

İnsan kaynakları uygulamalarına önem veren ve çalışanlarına sosyal yardım türü ödeme yahut menfaatler sağlayan işletmelerin iş arayanlar tarafından daha çok rağbet gördüğü bir gerçektir. Diğer taraftan işverenlerin işçilik maliyetlerini gözden geçirmeleri gerektiği durumlarda da ilk göze batan ödemeler bu sosyal yardım kalemleridir. Peki işveren istediği zaman sosyal yardımlarını ödemekten geri durabilir mi? İşverenin bu noktada yetkisi nereye kadar genişletilebilir? Bu gün biraz bu konuda kalem oynatmaya çalışacağım.
Hemen belirtmek gerekirse işverenin ortada bir neden yokken işçiler arasında sosyal yardımlar bakımından ayrımcılık yapmaması elzemdir. Ayrıca vurgulanması gerekir ki işveren tek taraflı bir kararla işçinin çalışma koşulları, ücret ve özlük hakları konusunda değişiklik yapma hakkına sahip değildir. Bu değişiklikler konusunda işçiye öneride bulunmalı ve işçinin onayını almalıdır. Sosyal yardımın işçi bakımından bir hak haline dönüşmesi ise uygulamanın düzenli hale gelmesi, yani işyeri uygulamasına dönüşmesine bağlıdır. Konuyu somutlaştıracak olursak, işverenin Ramazan Ayı geldiğinde işçilerine gıda kolisi vermesi yıllardır süre gelen bir uygulamaysa artık bir işyeri uygulamasından söz ediyoruz demektir. Fakat aynı işyerinde bir defaya mahsus olarak yılbaşında alış veriş çeki verilmiş olmasını işyeri uygulaması olarak kabul etmek mümkün değildir. Bu olsa olsa işçiye karşı bir jest olarak değerlendirilebilir.
Sosyal yardımlara verilecek en bariz örneklerden biri de işçiye servis sağlanması yahut ulaşım kartı verilmesidir. Kimi zaman işverenler çalışanlarına yaptıkları yardımın türünü değiştirmek isterler. Yani servis aracı yerine ulaşım için para vermeyi tercih edebilirler. İşte bu tip durumlarda işçinin yeni uygulamayı kabul etmeme hakkı var mıdır? Konuya ilişkin güncel bir yargı kararı aradığımız cevabı bulmakta bize yardımcı olacaktır sanıyorum. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi. 17.5.2021 tarih ve 2021/8989 Sayılı Kararında: ''....İşçiye yapılan yemek ve servis gibi aynî yardımın kaldırılıp yerine ikamesi nakdî ödeme yapılması ya da tam tersi nakdî servis ve yemek ücretinin kaldırılıp ikame olarak işyerinde yemek verilmesi yahut otobüs bileti verilmesi, işverenin yönetim hakkı kapsamında olup, bu tür uygulamalar Medenî Kanun’un 2 nci maddesine aykırı olmamak koşuluyla esaslı değişiklik sayılmaz. Ancak yapılan sosyal yardımın, işverenin tek taraflı kararı ile niteliği değiştirilmeden miktarının düşürülmesi veya ödenmemesi, esaslı değişiklik sayılacağından buna yazılı onay vermeyen işçiye talep hakkı verecektir...'' demek suretiyle sosyal yardımların nev’i değişikliğinin işverenin yönetim hakkı dahilinde olduğunu ifade etmiştir.