Yaşlılık, bireylerin genlere has bir zaman süreci içinde, iç ve dış çevredeki değişikliklere uyum yeteneğinin azalması sonucu, problemlerle başa çıkmanın zorlaştığı ve pek çok hastalığın karşımıza çıktığı bir yaşam dönemidir.Bu dönemde amaç yaşlanmanın ortadan kaldırılması değil, yaşlılık yıllarına sağlıklı ulaşmak ve mevcut sağlığın olabildiğince korunmasını temin etmektir.
Yaşlılık, hastalık değildir. Organ ve sistemlerdeki yaşlanmayı hastalıklardan ayırt etmek gerekir. Buna bağlı olarak yaşlı hastaların psikolojisinde de bu döneme bağlı değişimlerin olması normal kabul edilir. Yaşlının hayatını daha kaliteli devam ettirmesi için psikolojik yönden de desteklenmelidir.
Dünya Sağlık Teşkilatı 65 yaş ve üstü olarak belirlediği geri atrik popülasyonda sağlıklı yaşlanmanın mümkün olabilmesi için 1995 yılında 'Yaşlanma ve Sağlık' programını uygulamaya koymuştur
Geriatri hastalarının organik özellikleri
- Gözlerdeki görme fonksiyonunun azalması
- Kulaktaki işitme fonksiyonunun azalması
- Dişlerdeki kayıplar
- Kemiklerde kalsiyum çekilmesi ve buna bağlı romatizma
- Kalp damar hastalıklarına bağlı fonksiyon bozuklukları
- Diyabet
- Sinir sistemi dejenerasyonuna bağlı olarak; idrar ve dışkı tutamama ellerde tremor (titreme) görülebilir.
- Ciltteki su kaybına bağlı cildin kuruması egzama gibi sorunların yanında, cilt kırışmasına bağlı estetik sorunlar olabilir.
Geriatri hastalarda görülen olumsuz psikolojik özellikler
Depresyon; hayattan zevk alamama, suçluluk duygusu, intihar düşüncesi, öz bakımda isteksizlik, kendini değersiz hissetme gibi belirtiler görülebilir.
Geriatrik hastalara psikolojik yaklaşımları şöyle sıralayabiliriz:
1)Hasta hakları yönetmeliği hakkında bilgi edinip değişen ve gelişen bilgiler takip edilmeli.
2)Hasta veya yaralıya kendini tanıtıp, uygun ve samimi dille hitap ederek önemli biri olduğunu hissettirmek.
3)Geriatrik hastalara sadece ihtiyaç duyduğu zaman değil, muhtelif zamanlarda dönemleri ve döneme ait sorunları ile ilgili açık, yalın bir dille, endişelendirmeden bilgilendirmek
4)Sadece geriatrik hastaya değil, onun bakımıyla ilgili yakınlarının da endişelerini azaltmak ve bilinçli refakatlerini sağlamak için eğitmek gerekir.
4)Geriatrik hasta için ev, hastane veya sosyal hizmet mekânında sağlıklı, sevdiği, ihtiyaç duyduğu, eşyalarla donatılmış bir yer düzenlenmelidir.
5)Kendisine refakat eden kişi, bilgili ve yardımsever olmalı ayrıca yaşlının benimsediği, sevdiği biriolmalıdır.
6)Hastanın yaşını, hastalıkla ilgili özelliklerini, eğitim durumunu, beslenme alışkanlıklarını, dini inançlarını, sosyal ilişkilerini bilmek psikolojik destek için bize kolaylık sağlar.
Uzm. Klinik Psikolog
Gözde ÜNLÜER
0 (286) 212 66 88