Gayrimenkul sektöründe durgun geçtiği iddia edilen bir yıldayız ki ben bu söyleme çok fazla itibar etmem çünkü iş yapan gayrimenkul danışmanı her halükarda iş yapmaya devam eder, tapu daireleri de çalışmaya devam eder. Evet satılık işlemler bir miktar azalabilir ama bu azalma öyle işler durdu kıvamında olmaz. Arayan alıcı adayı sayısında azalma olduğundan genelde piyasada yaygın kanı işler durdu olur ama işlem adetlerine veya cirolara baktığınızda gerçek gidişatı daha net görebilirsiniz. Fakat bizim sektörde öyle çok istatistik tutulmadığından genelde sektör profesyonellerinin hayal gücü ile gerçekleri ne denli süzebildiğine bağlı olarak ortaya genel bir kanı çıkar sadece ki bu kanı çoğu zaman da gerçeklerle örtüşmez. Bunun sebebi de sektörde çalışan gayrimenkul danışmanlarının çoğunun yarattığı algı kadar kazanç elde etmemesinden kaynaklanır.
ELFİ ofisimizde ben daha çok istatistiklere bakarak yorum yapmaya çalıştığımdan ve bu istatistikleri olabildiğince nizami tutmaya özen gösterdiğimden biraz daha net verilere sahibim diyebilirim. Gayrimenkul sektörünün en büyük eksikliklerinden biri ofisler bazında hiçbir istatistik tutulmamasıdır ki bu eksiklik sebebiyle ofis sahipleri ve danışmanlar bir yanılsama içine düşerler. Maliyet analizleri, gelir gider dengeleri net tutulmadığından para kazandığı düşünülen bir ofis zarar ediyor olabilir ve yine para kazandığını düşünen bir danışman aslında yerinde sayıyor ve hatta geriye gidiyor olabilir. Bunu ölçmenin tek yolu da bence danışman ve ofis bazında bir takım istatistikler tutmaktır ki yol haritanız daha net olabilsin.
2023 yılında yapılan işlem adedi net bir şekilde 2022 yılına göre azaldı bunda mutabıkız. Bununla beraber fiyatlarda ciddi bir artış oldu. Haliyle piyasa hacmi artarken adetsel bazda bir düşüş gerçekleşti. Bu gayet olağan bir durum ki zaten normal olanı da buydu. Hem satışlar düşüp hem fiyatlar yarı yarıya falan düşse o zaman daha büyük sıkıntı vardır ki öyle bir durumda zaten oturup bunları konuşuyor olmaz, ekmeğe muhtaç bir şekilde bir buhran döneminde olurduk. Buhran döneminde olmadığımıza göre her şey gayet ekonomik kriz yaşayan bir ülke statüsünde seyrediyor. Bu tabi normal gibi algılanmasın çünkü benim bahsettiğim gayrimenkul piyasası ile ilgili ki gündelik yaşamdaki sıkıntılar bu yazının dışında ayrı bir konu.
Kredilerdeki problemlerden dolayı 2023 yılında ipotekli satışların oranı %35 bandından %15 bandına düşmüş, yani yüzde %50’nin üzerinde bir düşüş var ancak satış adetlerindeki düşük muhtemel %25-%30 seviyesinde kalacaktır ki bu krizde gayet normaldir. Zaten alımlara baktığımızda çoğunlukla kendi mülkü de değerlenen mülk sahiplerinin kendi yerlerini satıp üzerine bir miktar ekleyip alım yaptığını görüyoruz. Üzerine ekledikleri kısım da yastık altında veya bankada bekleyen altın, dolarların bozulmasından gelen para olduğunu düşünüyorum. Bununla birlikte ilk defa ev alacakların durumu şu an çok zor, velhasıl aradaki yüzdesel farkta bunun da etkisi vardır. Ne zaman ki işler normale döner o zaman satış adetleri de artışa geçecektir. Ama bu saatten sonra bir kampanya falan beklemenin bence çok bir esprisi yok. Fiyatlar daha da düşecek aman bir şey almadan bekleyelim diye düşünmek de anlamsız çünkü enflasyonun bu denli yüksek olduğu bir ortamda fiyatlar belki Dolar bazında düşecektir ama Türk Lirası bazında yükselecek veya bir miktar stabil kalacaktır. Gerçi gayrimenkul alımı konusunda ben hızlı davranmanın kazanç yarattığını düşünenlerdenim; satarken de alırken de çok düşünenin istediği gibi bir yer alamadığını veya istediği fiyata satamadığını ve hatta istediği fiyata satsa bile dolar bazında zarar ettiğini çokça görmüşümdür. Bu sebeple de iyi bir gayrimenkul danışmanı ile çalışmak bizim sektörümüzde oldukça önemlidir. Daldan dala atlayıp herkesi dinlemektense iyi olduğuna inandığınız tek bir gayrimenkul danışmanı ile çalışmak her zaman sizin kazanç hanesine artı yazacak bir durumdur.
Her zaman söylediğim gibi iyi bir danışmanı ucuza çalışmaz, ucuza çalışan bir gayrimenkul danışmanı da iyi bir hizmet veremez. Haliyle bu iki profilden bize fayda sağlayacak olanı seçmek en nihayetinde bizim kendi seçimimiz ve sorumluluğumuzdur.