İki ata sözümüzü çok önemserim '' Tarihini bilmeyen bir millet yok olmaya mahkumdur '' ve '' Tarih tekerrürden ibarettir ''. Anlamları; geçmişte yaşanmış olan olayların günümüzde veya gelecekte tekrar edebileceği, ders çıkarılması gerektiği manasına gelir.
Çok yakında 18 Mart Deniz Zaferimizi kutlayacağız, basınımız ve devlet adamlarımız 18 Mart Deniz Zaferimizin önem ve anlamını anlatmaya çalışacak.
Her birine minnettarım, çünkü üzerinde yaşadığım toprakların tanıtımına ve Türk Milletinin dirilişinin destanı, var olma yok olma mücadelesini verdiğimiz Çanakkale Zaferimizi geniş kitlelere duyuracaklar.
Ben, her 18 Mart Deniz Zafer kutlamalarını ve mesajlarını gördükçe bir hüzün yaşarım. Çünkü genelde 18 Mart Deniz Zaferimizin kahramanı Cevat Çobanlı Paşamızın adı ve yaptıkları pek anılmaz. Oysa nasıl Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ümüz Anafartalar Kahramanı ve Kurtuluş Savaşı Başkomutanı ise Cevat Paşa'da Çanakkale 18 Mart Deniz Zaferimizin Müstahkem Mevzii Komutanı ve Zaferin baş mimarıdır.
Peki kimdir Çanakkale Kahramanı Çevat Paşa yeteri kadar tanıyor muyuz? Bu köşe yazımda siz değerli okurlarıma, büyük değer verdiğim Cevat Paşamızı kısaca tanıtmak istiyorum;
Cevat Paşa (Çobanlı), 14 Eylül 1870’de İstanbul’da doğmuş, babası Müşir (Mareşal) Şakir Paşa’dır. Annesi Emine Hanım’dır. Cevat Paşa, ortaöğrenimini İstanbul’da Galatasaray Lisesi’nde yapmış. Haziran 1888’de Harp Okuluna başlar ve buradan 20 Mart 1894’te “kurmay yüzbaşı” rütbesi ve birincilik derecesiyle mezun oldu.
Şubat 1914 tarihinde Çanakkale'ye gelmeden önce Harp Akademisi Komutanlığı da yapan Cevat Paşa, Balkan Savaşına da katılmış '' Altın Muharebe Madalyası '' gibi birçok nişana layık görülmüştür. Çanakkale Deniz Savaşlarında özellikle Boğaz savunmasında Cevat Paşa, askeri stratejisi ve planlaması ile üstün bir mücadele örneği göstermiş, bu başarı onun “18 Mart Kahramanı '' ve daha sonra yaptıklarından dolayı '' İstanbul’u kurtaran birinci kişi unvanı” ile anılmasına vesile olmuştur.
18 Mart 1915; Çanakkale Boğazı'nı geçmeye teşebbüs eden Amiral J. De Robeck komutasındaki İngiliz ve Fransız donanmalarının, ağır zayiat vererek başarısız kaldığı bir tarih olmuştur. Nusret Mayın Gemisinin döşediği mayınlar düşman donanmasına ağır kayıplar verdirmişti. Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa, büyük deniz harekâtını plânlanırken, Nusret Mayın Gemisi’ne 7/8 Mart gecesi karanlık liman bölgesine çok başarılı bir şekilde mayın döktürür. Nusret Mayın Gemisi’yle uyguladığı askeri strateji ve diğer önlemleri Çanakkale Savaşı’nın dönüm noktası olmuştur.
3. Kolordu Komutanı Esat Paşa (Korgeneral Bülkat), “Düşman donanmasına Çanakkale Boğazı'na yaklaşmak ve Boğaz’ı zorlayıp İstanbul’a gelmek fırsatını vermeyenlerin birincisi Cevat Paşa ikincisi ben, kesin sonucu sağlayanı da Anafartalar Komutanı Mustafa Kemal Paşa’dır” diyerek, bu önemli zafere tarihi bir not düşmüştür.
Cevat Paşa öyle muhteşem bir görev adamıdır ki; Çanakkale'de görev yaptığı dönemde Çanakkale'nin yaralarını sarması konusunda özverili gayretleri olmuş, tüm savaş hengamesinde eğitim ve öğretime büyük önem vermiştir. Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı, Saraycık, Sarıcaeli, Kurşunlu, Ulupınar ve Eceabat'a bağlı Yalova köyündeki okulları yaptırmıştır. Çanakkale merkezde 18 Mart İlköğretim okulunun açılmasına da büyük katkı sunan Cevat Paşa aslında bugünkü Çanakkale’mizin temellerini atan kişidir.
Kurtuluş Savaşı öncesi Atatürk anılarında '' Sadrazamın konağından çıktıktan sonra, Cevat Paşa samimi bir lisanla: Bir şey mi yapacaksın Kemal? diye sordu. Evet Paşam, bir şey yapacağım, dedim. Cevat Paşa; Allah muvaffak etsin! dedi. Mutlak muvaffak olacağız diyerek birbirimizden ayrıldık.'' diyerek bahseder. Cevat Paşa, Millî Mücadele saflarında en başından itibaren yerini almış, Atatürk Nutuk'ta, İstanbul'dan ayrıldığı gün Cevat Paşa ile gizli bir şifre kararlaştırdıklarını, bu şifre ile haberleştiklerini anlatmış ve Cevat Paşa'nın yararlı hizmetlerinden söz etmiştir.
Cevat Paşa, 16 Mart 1920'de İstanbul'un fiilen işgali sırasında tutuklanarak Malta'ya sürgüne gönderilmiş, Millî mücadeleyi destekleyen faaliyetlerde bulunduğu suçlaması ile hakkında dava açılmıştır. İstiklal Harbinin en yaşlı ve kıdemli komutanlarından olan Cevat Çobanlı Paşa, 16 Mart 1921'de İngilizler ile yapılan anlaşma sonucu ülkeye dönmüş ve Millî mücadeleye katılmıştır. İstiklal harbindeki üstün hizmetlerine karşın 5 Ağustos 1923'te TBMM tarafından '' İstiklal Madalyası '' ile ödüllendirilmiştir.
8 Mart Deniz Zaferimiz ve Kurtuluş Savaşı Zafer Bayramlarında adından pek bahsedilmeyen Cevat Paşa işte böyle bir kahramandır.
Çanakkale Turizm Tanıtma Derneği olarak, bu yıl ölüm yıl dönümü olan 13 Mart / çarşamba günü Çanakkale 18 Mart Kahramanı Cevat Paşa'yı Saat 15.00 de Çanakkale Cevat Paşa Parkında büstü başında ve Saat 17.00 de Çanakkale Seramik Müzesi toplantı salonunda anma programı düzenledik. Bekleriz!
