Merhaba Sevgili Okur,
Yeni yıla az bir zaman kaldı. Bazılarımızın yeni yıla özgü hedefleri, kendinde değiştirmek istediği davranışlar veya rutinlerini yenileme ihtiyaç listeleri gündemde olabilir. Ben de hazır bu listeler kafalarda dolaşırken bir maddede sevgili ebeveynlerimiz ve değerli öğretmenlerimiz için tavsiye olsun diye okuma çizelgelerine yer vermek istedim yazımda.
Maalesef, zor okuyan bir milletiz. Okuyan kişiler, çocuklarını kitaplarla buluşturan ebeveynler ve öğrencilerini kitaplarla tanıştıran öğretmenlerimiz olsa da bazen bir seviyeden sonra bu olaylar kitap okuma çizelgelerine doğru evriliyor. Ve ne yazık ki kalıba sokulan bu tarz durumlar çocuklarımızda kitapla sevgi ve bağ oluşturmaktan ziyade yapılması zorunlu görevler haline gelip iticilik gösteriyor.
Günlük okuma sayfa sayısı, bu ay en çok okuyana gümüş, altın kart hediyesi motivasyonları, çizelgene yazdın mı anne ve baban imzaladı mı teyitleri maalesef doğru yolda ilerlenmediğinin göstergesi sevgili ebeveynler ve değerli öğretmenlerim.
Kitaplar insanların hayatında yanına yoldaş, yoluna rehber, sohbet edebileceği bir arkadaş niteliğinde önemli değerlerdir. Burada yapmanız gereken okunan sayfa sayılarını takip etmek değil kitapla çocuğun arasında bağ oluşturmaya çalışmaktır.
“Nasıl olacak?” Bu sorunun cevabı sizin içinizde saklı. Çocuğunuzla ilişkinizde ya da öğrencilerinizle ilişkinizde.
Bir ebeveyn olarak bir kitap tavsiye edebilirsiniz. Okuduğu kitap üzerine birlikte sohbet etmek isteyebilirsiniz. Ya da sohbetlerinizde ona okuduğunuz bir kitaptan bahsederken fikrini alabilirsiniz. Bu yapılanlar çocuğun kitaba farkındalığını arttıracaktır. Çocuk kitaba hayatında yer açacaktır. Bir sorunu olduğunda okuduğu kitaptaki kahramanı dile getirecektir size, belki yaşadıklarını onun üzerinden anlatamaya başlayacaktır. Kitapçıları beraber gezip, seçim yapmasına izin verebilirsiniz, kütüphaneye üyelik yaptırarak birçok çeşit kitabı incelemesine olanak sağlayabilirsiniz. Zamanla okuma kültürü gelişecek kendisi de kitaplardan uzak kalmayacaktır. Her an çantanızda kitap bulundurarak bekleme anlarını ya da boş zamanları kitapla geçirebilirsiniz. Bir kurguda kaybolmak, maceradan maceraya atlamak inanın çok eğlenceli. Bunu bir oyuna dönüştürerek hikâyeyi bulmaca gibi parçalayarak ayırabilirsiniz. Okuduğunuz bir kısmı resmetmesini isteyebilirsiniz. Çocukların yaratıcılıklarını, keşfetmesini, sorgulamasını sağlayacaksınız. Biz kızımla buna “gezencocukkitabı” ismini vermiştik mesela. Bizimle her yere her an yanımızda gelen çocuk kitapları. Onunda ilgisini çekmişti. Her dışarı çıktığımızda çantasına kitap koyardı. Okurdu ya da okumazdı belki ama o yanında gezerdi. Çıkarıp okuyabileceğini, onunla oyun oynayacağını ya da resimlerine bakıp resimler yapabileceğini bilirdi. O, onun arkadaşıydı. Zamanla okumak istemediği anlarda oldu. Benim kadar ilgi duymadığı da çok oldu. Ama ilgisini çekecek kitabı bulduğumda kahkahalara kapılıp evi inlettiği de oldu. Sonra okuma çizelgeleri girdi hayatımıza ve bir görev haline geldi okumak. Sıkıldı, okumak istemedi, o zor şekillerde oluşan bağ zayıfladı. Yapmak istemedi. Demem o ki sevgili okurlar kitaplar çok ses çıkardıklarında onları susturacak bir ceza değil, “çabuk odana kitabını oku” diye ifade edilecek eylemler değil. Lütfen, kitaplarla aramıza zorunluluklar sokmayalım.
Kitap ile çocuk arasında bağ kurulmasını sağlayan ikinci önemli adım ise okullardaki değerli öğretmenlerimiz. Yapılan ve denenen birçok yol var tabii ki. Hepsi değerli ve kıymetli. Sonu sadece okuma çizelgelerine bağlanmayan okuma rutinleri oluşturmak en en önemlisi diyorum değerli öğretmenlerim. Düzenli kitap okusunlar ama bunu zorunlulukla yapmasınlar. Bu rutini sağlamak konusunda da yine bizlerin çabası devreye giriyor. Çocuklarla sohbetlerimizde kitaplardan bahsedebiliriz, kitaplardaki karakterler üzerinden yine onların fikirlerini sorabiliriz. Okuyacakları bir kitabın karakterlerini sınıflarında canlandırmalarını isteyebiliriz, kitabın içinde geçen bir olayı drama etkinlikleriyle öğrencilerle buluşturabiliriz. Her gün bir kitap okuma çalışmalarıyla (ki bu benimde çok önemsediğim bir çalışma) çocukların “bugün hangi kitap var?” merakını tetikleyip kitaba olan ilgilerini arttırabiliriz.
Yeni yılda kitapların çocuklarımızın ve bizlerin hayatında daha çok yer etmesi dileğimle.
Sevgilerimle,
Çocuk Kitapları Yazarı Işık SARAÇ