Histamin nedir?
Histamin, bağışıklık sisteminizin farklı hücreler arasında mesaj göndermek için salgıladığı bir sinyal kimyasalıdır. Histaminin çeşitli işlevleri vardır, ancak esas olarak alerjik ve anafilaktik semptomlara neden olma rolüyle bilinir. Alerjiler, vücudunuzun yabancı bir proteine tepkisidir. Genellikle bu proteinler (alerjenler) zararsızdır. Ancak belirli bir proteine karşı alerjiniz varsa bağışıklık sisteminiz onun vücudunuzdaki varlığına aşırı tepki verir.
Histamin intoleransı nedir?
Histamin intoleransı vücudunuzda yüksek düzeyde histamin bulunduğunda ortaya çıkar. Vücudunuz histamini düzgün bir şekilde parçalayamıyorsa bu durum meydana gelebilir. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli semptomlara neden olur:
-İshal, migren veya diğer baş ağrıları, mide ağrısı, endişe, hızlı kalp atış hızı, kurdeşen, kaşıntı, cildin kırmızı rengi/kızarması, hırıltı, sulu gözler, dilin/ağzın şişmesi, şiddetli adet ağrısı.
Semptomların gıda alerjileri, IBS, gluten duyarlılığı gibi diğer durumlara benzer olması nedeniyle HIT'i teşhis etmek zor olabilir. Bu nedenle, histamin intoleransı tanısı koymadan önce belirtilerinizin diğer olası nedenleri hakkında doktorunuzla konuşmanız önemlidir.
Düşük Histamin Diyeti
Düşük histamin diyetini takip etmek semptomlara şu şekilde yardımcı olur:
-Gıdalardan aldığınız toplam histamin miktarını en aza indirmek
-DAO enziminin etkisini engelleyen gıdaların ortadan kaldırılması. Bu enzim histaminin parçalanmasına ve böylece vücudunuzdan temizlenmesine yardımcı olur. Bu enzim, bazı gıdalar onu bloke ettiği için işini yapamıyorsa, histamin vücutta kalır ve rahatsız edici semptomlara neden olmaya devam eder.
Unutmayın, bu “düşük histaminli diyet”tir, “histaminsiz diyet” değil. Amaç histamin düzeylerini azaltmaktır. Histamini tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Histamin intoleransı olan kişilerde semptomlar gün geçtikçe artma eğilimindedir. Aynı gün içinde veya birbirine yakın olarak birden fazla yüksek histaminli gıda tüketildiğinde belirtiler daha da kötüleşir. Vücudun doğal histamin kaynağının kontrol edilmesi zordur ancak diyetle alımı yönetilebilir. Hangi gıdaların sorunlu olduğunu belirlemek biraz deneme yanılmadır. Bu nedenle histamin intoleransı diyeti herkese farklı görünür. Neyse ki, başlamanıza yardımcı olacak bazı genel ipuçları var.
Genel Öneriler
-Taze en iyisidir. Gıdaların histamin içeriği, gıdalar yaşlandıkça veya bozuldukça artar. Taze yiyecek yemek histamin üretimini en aza indirmeye yardımcı olur.
-Fermente gıdalardan kaçının. Fermente gıdalar yüksek miktarda histamin içerir. Fermente gıdalar genellikle bağırsak sağlığı için iyi olsa da HIT mevcutsa sorunludur.
Etiketleri okuyun – yüksek histamin içeriği içeren ürünlerden kaçının.
-Dondurun. Bazı araştırmalar gıdaların dondurulmasının gıdalardaki histamin oluşumunu azalttığını göstermektedir. Artıkları, özellikle etleri dondurmayı düşünün.
Yapay renklendiricilerden ve koruyuculardan kaçının; gıda katkı maddeleri, boyalar ve benzoatlar ve sülfitler gibi koruyucular histamin salgılayabilir. İlaçları ve takviyeleri de kontrol etmeyi unutmayın.
-Pastörize süt ürünleri daha iyi olabilir. Histamin intoleransı olan bazı kişiler süt ürünlerini hiç tolere edemezler. Diğerleri küçük miktarları tolere eder. Taze, pastörize edilmiş ve fermente edilmemiş ürünleri seçmek en iyisidir. Pastörize sütten yapılan peynirde çiğ sütten yapılan peynire göre daha az histamin bulunmaktadır.
-Haşlama daha iyi olabilir. Gıdalardaki histamin seviyeleri hazırlama yöntemlerine bağlı olarak değişiklik gösterir; haşlanmış gıdalar çiğ gıdalarla aynı veya daha az histamin içerirken, kızartma veya ızgarada pişirmek histamin seviyelerini artırır.
Düşük Histaminli Gıdalar:
Meyve: yaban mersini, kayısı, kızılcık, elma, mango, şeftali.
Sebzeler: Soğan, tatlı patates, kuşkonmaz, brokoli, kabak, salatalık, pancar.
Süt Ürünleri: Tereyağı, krem peynir, pastörize süt. Yumurtalar küçük miktarlarda güvenlidir. Beyazlar histamin salgılayabilir. Sarısı güvenlidir
Etler: Taze pişmiş et ve kümes hayvanları. Taze veya dondurulmuş balık
Tahıllar: Patates, mısır, pirinç, yulaf
Katı ve sıvı yağlar: hayvansal yağlar.
Lezzet: taze ve kurutulmuş otlar, tuz.
İçecekler: su, bitki çayı, meyve suyu (turunçgillerden kaçının).
Yüksek Histaminlidir ve En Sorunludur?
Meyve: Narenciye, çilek, muz, ananas, armut.
Sebzeler: Patlıcan, avokado, domates, zeytin, fasulye.
Süt Ürünleri: Peynir, yoğurt, işlenmiş peynir.
Protein: Konserve, tütsülenmiş, kurutulmuş et/balık. Ton balığı, uskumru, hamsi, kabuklu deniz ürünleri. Sosis, öğle yemeği eti, karaciğer. Ürünlerde pişirilen küçük miktarlar dışında yumurtalardan kaçının.
Tahıllar: ağartılmış buğday unundan kaçının
Lezzet: sirke, soya sosu, acı baharatlar.
Fermente Gıdalar: Bira, Şarap, Turşu gıdalar, Kombucha, Lahana turşusu, Kimchi
İçecekler: Kahve, alkol, siyah çay, portakal suyu, limon suyu